Æвзæнгты республикон библиотекæйы уагъд æрцыд цымыдисон мадзал. Уагдоны кусджытæ сæ директор Тототы Ленæйы сæргъæудæй бацæттæ кодтой литературон изæр зынгæ уырыссаг поэтессæ Марина Цветаевайы райгуырдыл 125 азы сæххæсты сæраппонд. Мадзалмæ æрбацыдысты РХИ-йы Культурæйы министры хæдивæг Дзеранты Джульеттæ, ацы министрады библиотекæты куысты фæдыл сæйраг специалист Дриаты Нателæ, ХИПУ-йы минæвæрттæ Тедеты Залинæ, Джиоты Циалæ, Пæррæстаты Мананæ, нæ горæты библиотекæты сæргълæуджытæ æмæ кусджытæ.
Мадзалы хайад райстой горæт Цхинвалы 6-æм астæуккаг скъолайы ахуыргæнинæгтæ сæ ахуыргæнджытæ Дыгъуызты Лианæ, Бекъойты Заирæ, Чилæхсаты Залинæ æмæ Мæлдзыгаты Фатимæимæ, афтæ ма гимназ «Рухс»-ы ахуыргæнинæгтæ сæ ахуыргæнджытæ Мæргъиты Заринæ æмæ Джусойты Замирæимæ.
Мадзал байгом кодта Æвзæнгты библиотекæйы директор Тототы Ленæ. Уый бузныг загъта мадзалмæ æрбацæуджытæн æмæ банысан кодта, зæгъгæ, Ирыстоны рæзгæ фæлтæр хъуамæ зоной æрмæст нæ адæмы номдзыд адæймæгты нæ, фæлæ ма, зæгъ, æнусты дæргъы Ирыстон хæларæй кæимæ цæры, нæ уыцы æфсымæрон Уæрæсейы зындгонд адæймæгты дæр. Абон, зæгъ, мах æрбамбырд стæм, цæмæй æрымысæм зынгæ курдиатджын уырыссаг поэтессæ Марина Цветаевайы рухс ном.
Уый фæстæ ахуыргæнинæгтæ аив бакастысты Марина Цветаевайы æмдзæвгæтæ. Ахуыргæнинаг ирон æвзагыл бакаст Цветаевайы æмдзæвгæ «Фæндон» Нафийы тæлмацæй. Цыбыртæй йын æрдзырдтой йæ цардвæндаджы тыххæй дæр.
Марина Цветаева райгуырд 1892 азы 8-æм октябры Мæскуыйы профессор бинонты ‘хсæн. Уый нымад цæуы 20 æнусы дунеон поэзийы сæйрагдæр фигурæтæй сæ иуыл. Марина сыгъдæг зыдта французаг æмæ немыцаг æвзæгтæ. Уыимæ уый 6-аздзыдæй йе ‘мдзæв-гæтæ фыссын райдыдта уыцы иурæстæджы æртæ æвзагыл дæр. Æмбæстагон хæсты азтæ тынг уæззауæй бандæвтой æвзонг сылгоймаджы уавæрыл. 1922 азы уый бахъуыд Чехимæ ацæуын, уырдæм цалдæр азы размæ йæ цардæмбал Сергей Эфрон кæй алыгъд, уымæ гæсгæ. Бинонтæ æрмæст Прагæйы нæ цардысты, фæлæ ма Берлин æмæ Парижы дæр. Йæ фыццаг æмбырдгонд «Вечерний альбом» рухс федта 1910 азы, уырдæм ын бацыдысты скъолайон азты фыст æмдзæвгæтæ. Уый фæстæ та йын мыхуыры рацыдысты «Волшебный фонарь» æмæ «Из двух книг».
Эмиграцийы Маринæ цард тынг мæгуыр. Ахæм материалон уавæр поэт схуыдта стонгæй сындæггай мæлыны царды хуызæн. Уымæ гæсгæ бинонтæ бахатыдысты советон минæварадмæ Райгуырæн бæстæмæ фæстæмæ раздæхыны тыххæй. 1937 азы бар лæвæрд æрцыд йæ чызг Ариаднайæн, æрдæг азы фæстæ сусæгæй Мæскуымæ æрбацыд Эфрон. Цасдæр рæстæджы фæстæ официалонæй арæныл рахызт Маринæ йæ фыртимæ, фæлæ сæ цард хуыздæры бæсты рауад трагикондæр. Ариаднайы æрцахстой æмæ ахæстоны фæбадт 15 азы. Эфроны фехстой 1941 азы. Стыр Фыдыбæстæйон хæст куы райдыдта, уæд Маринæ йæ фыртимæ эвакуацигонд æрцыд цæугæдон Камайы цур чысыл горæт Елабугмæ. Поэтессæ куыста къустæх-сæгæй. Цардысты тынг гæвзыкк. Йæ цардæй кæй сфæлмæцыд, уымæ гæсгæ 1941 азы 28 августы Марина йæхи амардта. Уый ныууагъта æртæ фыстæджы. Иуы дзы хатыр куырдта йæ фыртæй, иннæ дыууæйы та бахатыд адæммæ, цæмæй йын йæ фыртмæ фæкастаиккой.
Экраныл æвдыст цыдысты куыд курдиатджын поэтессæйæн йæ цардыл дзурæг кадртæ. Æмдзæвгæтæ æмæ поэтессæйы биографийæ скъуыддзæгтæ кæрæдзи ивтой. Сывæллæттæ бакастысты «Книги в красном переплете», «Поэт», «Москва! Какой огромный…», «Идешь на меня похожий…», «Моим стихам, написанным так рано…» æмæ æндæр æмдзæвгæтæ. Уагдоны кусджытæ бацæттæ кодтой сæрмагонд къуым поэтессæйы райгуырæн боны цытæн.
Æмдзæвгæты ‘хсæн хъуыстысты Цветаевайы æмдзæвгæтыл фыст зарджытæ. «Мне нравится, что вы больны не мной»… Ацы рæнхъытыл схъомыл сты Советон Цæдисы адæмы бирæ фæлтæртæ. Марина Цветаевайы æмдзæвгæтыл фыст æрцыдысты 50 романсæй фылдæр. Поэтессæйы райгуырæн боны цытæн литературон изæры нæ горæты 6-æм астæуккаг скъолайы ахуыргæнинæгтæ сæххæст кодтой цалдæр ирон кафты.
Литературон изæры кæрон мадзалы фæдыл сæ хъуыдытæ загътой Тедеты Залинæ, Пæррæстаты Мананæ æмæ Джиоты Циалæ. Дзеранты Джульеттæ æмæ Дриаты Нателæ та банысан кодтой, ахæм мадзæлттæ тынг пайда кæй сты рæзгæ фæлтæрæн.
Уырыссаг поэтессæйы райгуырæн боны цытæн уырыссаг æхсæнад «Россы»-йы сæргълæууæг Наталья Жуйкова уырыссаг фысджыты чингуытæ балæвар кодта Æвзæнгты библиотекæйæн.
Джиоты Екатеринæ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.