Азы дæргъы нæ республикæйы культурæйы къабазы цы куыст æрцыдис æмæ цахæм æнтыстытæ бафтыдис сæ къухты, уый тыххæй Информаци æмæ мыхуыры паддзахадон комитеты пресс-центры конференцийы æрдзырдта РХИ-йы культурæйы министр Зассеты Жаннæ.
Уый банысан кодта, зæгъгæ, махæн ис хъæздыг культурон бынтæ, ис нын, цæмæй буц уæм æмæ цы равдисæм, уый. Хъыгагæн, зæгъгæ, бирæ фесæфтам нæ уæззау рæстæджыты, хæсты дуджы, фæлæ ныр та хъуамæ æрвылбон дæр архайæм ууыл, цæмæй нæ кæстæр фæлтæртæ зоной сæ фыдæлты хорз традицитæ æмæ æгъдæуттæ.
Нæ культурæ нын размæ кæнынц кафты ансамблтæ, театры актертæ, зæрæггæнджытæ, музыкалон ахуыргæнæндæттæ, нывгæнджытæ æмæ ма бирæ æндæртæ. Министр куыд загъта, афтæмæй культурæйы министрады къухдариуæгады бын ис 26 дæлведомствæйон организациийы. 1490 адæймаджы æрвылбон дæр архайынц культурæйы къабазы æмæ нын нæ адæмы зæрдæтæ рухс кæнынц сæ бакæнгæ куыстæй.
Махæн, Культурæйы министрадæн, нæ хæс у курдиатджын адæймæгты фарсмæ балæууæм, баххуыс сын кæнæм, сразæнгард сæ кæнæм ноджы фылдæр саразынмæ. Бирæ нæм ис, мах сæрыстыр кæмæй стæм. Ӕрæджы нæ кафт æмæ зарды ансамбль «Симд» уыд горæт Сочийы концертон программæимæ æмæ сæ арæхстдзинадæй сценæмæкæсджыты зæрдæтæ бахъæлдзæг кодтой. Бирæ бузныджы ныхæстæ райстой куыд горæт Сочийы къухдæриуæгадæй, афтæ ма бынæттон цæрджытæй дæр. Нæ ансамблтæ кæдæмфæнды ма ацæуой, алыран дæр вæййынц æнтыстджын. Азы дæргъы ма ауагътам кафты конкурстæ районты. Фидæнмæ хъуамæ ауадзæм фестиваль кафынæй зынгæ ирон кафæг Гаглойты Хазбийы номыл æмæ æрхондзыстæм ансамблтæ æндæр бæстæтæй дæр.
Хъыгагæн нæм нæ фаг кæнынц бирæ дæсныйадты кусджытæ æмæ уый фæдыл æвзарæм зындзи-нæдтæ. Къуайсайы уæвгæйæ мын бынæттон цæрæг рахъаст кодта, зæгъгæ мын ис цыппар сывæллоны æмæ хъуамæ ардыгæй алидзон, уымæн æмæ мын ам мæ сывæллæттæн кафын сахуыр кæныны уавæртæ нæй. Уыцы ныййарæджы ныхæстæ мæм афтæ бахъардтой æмæ хъуыдыты адзæгъæл дæн. Кæд æмæ горæт Къуайсайы ис тынг хорз Культурæйы хæдзар, ис дзы бирæ курдиатджын кусджытæ, фæлæ сæм нæй, сывæллæттæн кафын чи бацамона, ахæм дæсны. Мах райдыдтам агурын хореограф, фæлæ, хъыгагæн, Хуссар Ирыстоны никæйы ссардтам, Къуайсамæ чи ацæуа кусынмæ, ахæм. Арвыстам Цæгат Ирыстонмæ дæр æмæ нæм уырдыгæй æрцыд ахуыргæнæг, кæцы абоны бон дæр кусы сывæллæттимæ. Ног азмæ хъуамæ радтой хыгъдон концерт. Фæлæ йын ныр та фæндырдзæгъдæг нæй. Диссаг у, нæ хъæуты фæндырдзæгъдæг дæр нал ис æмæ уый та мæгуырау хъуыддаг у, – загъта Зассеты Жаннæ.
Йæ ныхæстæм гæсгæ музыкалон ахуыргæнæндæтты ахуыргæнинæгтæ, рауагъдонтæ Ирыстоны кад бæрзонд хæссынц алыхуызон фестивалты Уæрæсейы, хорзæхджын æрцæуынц дипломтæй. Ног азы агъоммæ паддзахадон вокалон-инструменталон ансамбль дæр хъуамæ радта хыгъдон концерт. Ӕрæджы Ӕлборты Феликсы номыл музыкалон ахуыргæнæндоны ахуыргæнджытæ æмæ студентты къорд сæ дæсныйад фæбæрзонд кæныны тыххæй уыдысты Италийы.
– Нæ æрыгон нывгæнджытæн дæр ис тынг хорз æнтыстытæ. Паддзахадон киноконцертон зал «Чермен»-ы бахизæны къултыл ныр дыууæ мæйы бæрц сты сæ бакæнгæ куыстытæ. Уыдон сты тынг диссаджы нывтæ. Ирдæй дзы равдыстой нæ уарзон Ирыстоны æрдзы æмæ адæмы рæсугъддзинад. Ис ма нæм курдиатджын чызджытæ, кæцытæ райдыдтой архайын хъæдæрмæгæй æмæ сын ис тынг хорз æнтыстытæ, сæ бакæнгæ куыстытæм кæсынæй цæст не ‘фсæды. Ног азы агъоммæ сæ хъуамæ арвитæм Дзæуджыхъæумæ, Тугъанты Махарбеджы номыл музеймæ, цыран хъуамæ хайад райсой мастер-къласты. Ноджы ма хъуамæ балцы ацæуой Цæгат Ирыстоны аивады колледжмæ дæр.
Тынг хорз ма нæм архайы адæмон сфæлдыстадон центр дæр, кæцытæ агурынц курдиатджын адæймæгты æндæр æмæ æндæр къабæзты. Курдиатджын æмæ нæм æвзыгъд фæсивæд та кæддæриддæр уыдис. Ӕрмæст сæ хъæуы ссарын, цæмæй сæ курдиат ма фесæфа.
Ӕввахс рæстæджы нын бантысдзæн нæ Паддзахадон драмон театры дуæрттæ байгом кæнын дæр. Уæхæдæг æй зонут, цахæм зындзинæдтæ æвзæрстам йæ арæзтады рæстæджы. Ныр мæ бон у фидарæй зæгъын, кæй нын уыдзæн тынг хорз бæстыхай театрæн æмæ нын нæ адæмы зæрдæтæ кæй рухс кæндзæнис бирæ азты. Фыццаг спектакль дзы æвдыст æрцæудзæнис «Фатимæ», уымæн æмæ ирон адæмæн Хетæгкаты Къостамæ ис ахæм ахаст, кæцыйæн нæй абарæн никæимæ. Ныридæгæн цæттæ цæуынц декорацитæ спектаклмæ. Ӕрæджы нæ театралон труппæ уыдис Лабæйы æмæ сын уыдис хорз æнтыст.
Нæ республикæйы музейты архайды тыххæй дзургæйæ, Зассеты Жаннæ банысан кодта, уыдонмæ кæй æрбацыдис фондз хатты фылдæр адæм. Уый та ууыл дзурæг у æмæ нæ адæм кæй цымыдис кæнынц сæ истори, традицитæ базонынмæ. Уазджытæ нæм куы æрцæуы, уæд сæ нæ бон вæййы хорз арæзт музеймæ акæнын. Ӕввахс рæстæджы ма байгом уыдзæн Абайты Васойы номыл музей дæр. Уым ныридæгæн цæуынц цалцæггæнæн куыстытæ.
Фидæнмæ ма хъуамæ æрбайгом кæнæм музей, Гаглойты Рутен кæм цард, уым. Ирон адæм Рутены лæггæдтæ никуы бафиддзысты æмæ нæ бон цы у, уымæй йын йæ ном хъуамæ бæрзæндты хæссæм. Ис ма нæм Плиты Марта æмæ Плиты Иссæйы музейтæ байгом кæныны фæнд дæр. Уалдзæджы Уæрæсейæ æрцæудзысты музейты арæзтады фæдыл дæснытæ æмæ кусын райдайдзысты сæ саразыныл. Ныфс мæ ис, æмæ азæй-азмæ нæ уавæртæ кæй хуыздæр кæндзысты æмæ нæ культурæ, иумиагæй сисгæйæ размæ тагъддæр кæй цæудзæн. Нæ республикæйы къухдариуæгад дæр уæлдай хъусдард здахы ацы фарстатæм, – загъта кæронбæттæны Зассеты Жаннæ.
Джиоты Александр
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.