Царды алы ныййарæгæн дæр йæ иууыл стырдæр амонд æмæ хæрзиуджытæ сты йæ кæстæртæ царды раст фæндагыл лæуд куы вæййынц, адæмы рæгъы куы рацæуынц, уый. Цæвиттойнаг, æгъдауджын кæстæртæ чи схъомыл кæны, уыцы ныййарджыты ма цы фæхъæуы, цæмæй сæхи амондджыныл нымайой. Ахæм амондджын ныййарджытæ сты нæ горæты цæрджытæ Зассеты Ирæ æмæ Сиукъаты Динор. Ацы дыууæ цардæмбалы сæ цард куы баиу кодтой, уæд сын сæ хиуæттæ, зонгæтæ цы бирæ арфæтæ фæкодтой, уыдон сыл иууылдæр æрцыдысты. Амондджын та уымæй сты æмæ сын стыр Хуыцауы цæст  бауарзта æртæ хорз хъæбулы – иу чызг æмæ дыууæ лæппуйы. Æртæ дæр сты æгъдауджын, царды раст фæндагыл лæуд. Сæ дыууæ фырты кусынц нæ республикæйы барадхъахъхъæнæг органты. Хистæр Денис активон хайад райста 2008 азы августы хæстон цауты. Кæстæр Давидыл уæд  13 азы йедтæмæ нæма цыд. Фæлæ абон мæ дзырды сæр сæ чызг Динæйыл у. Цы ма уыдзæн уымæй æхсызгондæр æмæ дæ кæстæр зонындзинæдты бæрзæндтæм куы хиза æмæ йын йæ хорзы, йе ‘нтыстыты кой куы хъусай. Раст ахæм хорз миниуджытæй хайджын фæцис сæ хъæбул  Динæ.

Сиукъаты Динæ райгуырд горæт Цхинвалы 1987 азы. 2004 азы тынг хорз нысæнттыл каст фæцис нæ горæты 2-æм астæуккаг скъола. Райста сырх аттестат. Уый фæстæ йæ ахуыр адарддæр кодта ЦИПУ-йы фармацевтон факультеты. Уæлдæр ахуырадон уагдоны дæр цæстæвæрн фæцис йæ хорз ахуыр æмæ уагахастæй. Уыд йæ ахуыргæнджыты уарзон студенткæ. Ахуыры æмрæнхъ активон хайад иста уагдоны æхсæнадон царды дæр. 2009 азы  каст фæцис ацы уиниверситеты фармацевтон факультет сырх дипломыл. Тынг  хорз нысæнттыл университет каст чи фæцис, уыцы рауагъдонты ныййарджытимæ сæрмагондæй фембæлд университеты ректор æмæ сын бузныджы ныхæстæ загъта ахæм æгъдауджын кæстæртæ кæй схъомыл кодтой, уый тыххæй. Ректор уæлдай тынгдæр Сиукъаты Динæйæ кæй раппæлыд, уымæй сæхицæй бабуц сты йæ ныййарджытæ Ирæ æмæ Динор дæр.  Йæ дæсныйады хорз специалист суæвгæйæ, уый цыбыр рæстæджы кусгæ дæр бакодта ацы здæхты, фæлæ æвзонг чызг ууыл æрлæууынмæ нæ хъавыд, æппынæдзух дæр тырныдта зонæдты бæрзæндтæм. Æмæ йæ фæнд сæххæст кæнын йæ къухты бафтыд. Бацыд аспирантурæмæ Санкт-Петербургы химион-фармацевтон университетмæ. Аспи-рантурæйы ахуыр кæнгæйæ, цыбыр рæстæгмæ ирон чызг йæхицæн ахæм ном скодта æмæ йæм уагдоны къухдариуæгад бахатыдысты, цæмæй аспирантурæйы ахуыры æмрæнхъ лекцитæ кастаид ацы университеты студенттæн. Кæй зæгъын æй хъæуы, Динæ æхсызгонæй сразы ис сæ фæндыл æмæ ныр цалдæр азы лекцитæ кæсы ацы уагдоны. 2013 азæй 2019 азмæ уыд «Управление и экономика фармации»-йы кафедрæйы ассистент. 2019-2020 азты – ацы кафедрæйы хистæр ахуыргæнæг. 2020 азы ссис кафедрæйы доцент. Аккредитацийы 3-4-æм æмвæзадты уæлдæр ахуырадон уагдæтты йын куысты стаж ис авд азæй фылдæр. Лекцитæ кæсы «Управление и экономика фармации»-йы дисциплинæтæй. Ацы кафедрæ у ахсджиагдæр кафедрæтæй сæ иу, кæцы ахъаз кæны фармацевтон организациты æмæ куыстуæтты чи кусы, уыцы спе-циалисттæн профессионалон зонындзинæдтæ æмæ фæлтæрддзинад райсынæн.

2019 азы Сиукъаты чызг æнтыстджынæй бахъахъхъæдта диссертаци ахæм темæйыл: «Оптимизация лекарственного обеспечения пациентов с внебольничной пневмонией в педиатрии» (на примере стационаров Санкт-Петербурга), «Организация фармацевтического дела»-йы дæсныйады фæдыл. Йæ зонадон къухдариуæггæнæг уыд фармацевтон зо-нæдты доктор Оксана Немятых. Йæ диссертацийыл кусгæйæ, Динæ анализы тыххæй спайда æмæ сахуыр кодта 2015-2017 азты «æнæрынчындонон пневмонийы» диагнозимæ Санкт-Петербургы сывæллæтты цыппар медицинон организацийы стационарон рынчынты 547 медицинон картæйы! Ретроспективон иртасæнты фæстиуджытæ фенын кодтой,  популяцийæн уæлдай æнцонвадатдæр кæй сты иу азæй æртæ азы онг кæуыл цæуы, уыцы сывæллæттæ (31,44%).  Иртасæнты структурæйы нысан у æнæрынчындонон пневмониимæ сывæллæттæн стационарон æгъдауæй хос кæныны уавæрты хосгæнæн препараттæй пайда кæнын.

  Сывæллоны ахуыр кæнын куы фæнда, уæд цыфæнды цæлхдурты сæрты дæр ахиздзæн. «Мæ цардæмбал æмæ ме ‘ртæ сывæллонимæ нæ царды бонтæ арвыстам иухатæнон фатеры цæргæйæ. Æмæ кæд Динæйæн ахуыры уавæртæ нæ уыд къуындæг уавæры кæй цардыстæм, уымæ гæсгæ, уæддæр йæ чиныг йæ къухæй никуы аппæрста. Бинонтæ-иу хатæны куы уыдысты, кæнæ-иу куы бафынæй сты, уæд-иу уый та йæхи къæбицмæ аппæрста йæ чингуытимæ, ома, уым æй ничи фæиппæрд кæндзæн йæ уроктæй. Бирæ хатт-иу суанг æхсæвы дыууæ сахаттæм дæр йæ уроктæ ахуыр кодта. Диссертаци бахъахъ-хъæныны бонмæ Санкт-Петербургмæ ацыдыстæм мæ цардæмбалимæ. Кæд аудиторимæ бахизыны бар нæ уыд, уæддæр бахынцыдтой дардæй кæй æрцыдыстæм, уый æмæ нæ бауагътой, сбадын нæ кодтой иууыл фæстаг рæнхъы æмæ уырдыгæй хъуыстам нæ хъæбул диссертаци куыд хъахъхъæдта, уымæ. Тынг райгондæй дзы баззадыстæм,  бæрзонд трибунæйæ йæ зонадон куыстыл дзургæйæ, равдыста фæндвидардзинад. Райгондæй дзы баззадысты куыд йæ зонадон къухдариуæггæнæг, афтæ къамисы иннæ уæнгтæ дæр. Тынг дзы раппæлыдысты. Оксана Немятых нын загъта уæлдай бузныджы ныхæстæ æмæ банысан кодта Динæ курдиатджын кæй у, уый. Фырцинæй ма мæхи цы фæкодтаин, уый нал зыдтон. Мæхицæй амондджындæр никæйуал æнхъæлдтон», – радзырдта нын Динæйы мад Зассеты Ирæ.

2020 азы 9-æм июлы Санкт-Петербургы химион-фармацевтон университеты бындурыл цытджын æгъдауæй байгом æрцыд хосгæнæн препаратты нымæцон маркировкæ æмæ мониторингы змæлды технологиты ахуырадон центр. Ацы центры къухдариуæггæнæгæй нысан æрцыд фармацевтон зонæдты кандидат, «Управление и экономика фармации»-йы кафедрæйы доцент, ирон чызг Сиукъаты Динæ Диноры чызг. Ахуырадон центр уæвынад кæны нырыккон симуляцион ахуырадон комплекс – университеты тренинг – центры бындурыл. Центр реализаци цæуы партнертимæ –  нымæцон маркировкæйы паддзахадон информацион системæйы оператор æмæ перспективон технологиты рæзты центр æмæ уæлæмхас профес-сионалон ахуырады хæдбар центримæ иумæ. Санкт-Петербургы химион-фармацевтон университеты бындурыл хосгæнæн препаратты змæлды нымæцон маркировкæ æмæ мониторингы технологиты ахуырадон центр у уникалон æмæ иунæг центр Уæрæсейы Цæгат-Ныгуылæн регионы. 2020 азы 12-æм апрелы рацыд «Хосгæнæн препаратты зылды тыххæй» закъон, кæцымæ гæсгæ фидар цæуы æппæт хосгæнæн фæрæзты æнæмæнгхъæуæг маркировкæ. Афтæмæй хосгæнæн препаратты зылды æппæт субъекттæн фадат уыдзæн хосты фæдыл алы къахдзæф дæр контроль кæнын. Æмæ уый та бæрæг фæкъаддæр кæндзæн фармацевтон базары æнæлегалон препаратты нымæц, æмæ фæлхасгæнæгæн та сæрмагонд уæлæмхасæны фæрцы йæ бон суыдзæн базонын гъæдджын продукци кæй æлхæны, уый.

«Препаратты маркировкæ у фармацевтон фадыджы трендтæй иу. Нæ университет иу азы дæргъы рауадзы химион сæудæджерады мингай провизортæ,  технологтæ, биотехнологты. Ахæм центр нын æнæмæнгхъæуæг у. Фыццаджыдæр уымæн, цæмæй не студенттæ исой фæлтæрддзинад маркировкæйы процесс æххæстæй æмбаргæйæ», – банысан кодта йæ раныхасы центр бакæныны церемонийы Санкт-Петербургы Химион-фармацевтон университеты ректор Игорь Наркевич.

Мах телефоны ныхас кодтам Сиукъаты Динæимæ. Уый куыд банысан кодта, афтæмæй йæ бæрæг аххосæгтæм гæсгæ нæ фæндыд ацы центры сæргъ слæууын, уымæн æмæ уый стыр бæрндзинад у. Фæлæ йæм университеты ректор куы бахатыд, уæд йæ бон сдзурын ницыуал бацис. Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ Сиукъаты чызг фидæны кæй фæнд кæны докторон диссертаци бахъахъхъæнын. Кæй зæгъын æй хъæуы, уый тыххæй дæр та йæ бахъæудзæн бирæ æгъуыссæг æхсæвтæ арвитын. Фидарæй нæ уырны йæ фæнд сæххæст кæнын та йæ къухты кæй бафтдзæн æмæ та бæрзонд трибунæйы раз лæугæйæ, докторон диссертаци дæр кæй бахъахъхъæндзæн, уый. Динæйы хуызæн кæстæртæ скад кæнынц куыд сæхицæн, афтæ сæ радтæг ирон адæмæн дæр æмæ Ирыстон кæстæрарæх уæд, ахæм адæймæгтæй. Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ Сиукъаты чызг ныридæгæн кæй ныммыхуыр кодта цалдæр зонадон куысты.

Хуыцау зæгъæд æмæ нæм йе ‘нтыстыты тыххæй хорз хабæрттæ цы хъуысой стыр Уæрæсейæ. Динæйæн нæ бафæнддзæн ноджыдæр стыр æнтыстытæ йæ царды. Ирыстоны адæм дзы алыхатт дæр сæрыстыр уæд. Амондагур чызг у æмæ хорз амонд йæ хай фæуæд!

ДЖИОТЫ Екатеринæ

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.