Уæрæсе æмæ Хуссар Ирыстон ацы аз нысан кæндзысты Республикæ Хуссар Ирыстоны хæдбардзинад банымайыны æмæ дыууæ бæстæйы ‘хсæн дипломатон ахастытæ сфидар кæныныл 15 азы сæххæсты бон.

Уымæй дарддæр ма уал азы æххæст кæны УФ æмæ РХИ-йы ‘хсæн Хæлардзинад, æмгуыстад æмæ кæрæдзийæн æххуыс кæныны тыххæй фыццаг фæлгæтон бадзырдыл къухтæ æрфыссыны боныл. Ацы историон цау æрцыдис 2008 азы 17 сентябры æмæ нормативон-барадон æгъдауæй сбæрæг кодта дыууæфарсон ахастыты ног æмвæзад. Уæрæсейаг-хуссарирыстойнаг æмархайды рæзты дарддæры этап райдыдта аст азы размæ – 2015 азы 18 марты. Уæд къухтæ æрфыстæуыд æмцæдисад æмæ интеграцийы тыххæй бадзырдыл, кæцы дырысæй сбæлвырд кодта Уæрæсе æмæ Хуссар Ирыстоны ‘хсæн ахастыты формат.

Уый фæстæ цы процесстæ райтынг сты, уыцы нымæцы ивгъуыд азы февралы мæйы, уыдон бафидар кодтой Уæрæсейы Федерацимæ æввахсдæр балæууыны курсы растдзинад. Уый уæлдай ирддæрæй разынд, Тбилисы уынгты Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы тыхы руаджы раздахыны тыххæй ногæй сидын куы райдыдтой сæ ныгуылæйнаг фарсхæцджыты ардыдæй, уæд. Уыдон ныр цалæм хатт цæттæ сты сæ бæстæйы химарæн авантюрæмæ бакæнынмæ сæ фæсарæйнаг зондамонджыты фæндонмæ гæсгæ.

Сыхаг Гуырдзыстоны реваншистон зæрдæйыуаг тыхджындæр кæныны уавæрты, кæцытæ тæссаг сты сæ æбæрæг фæстиуджытæй регионы æдасдзинадæн, уæлдай ахсджиагдæр ссис Уæрæсе æмæ Хуссар Ирыстоны ‘хсæн хъахъхъæнынад æмæ æдасдзинады иууон контур саразын. Уый у Æмцæдисад æмæ интеграцийы тыххæй бадзырды сæйрагдæр нысæнттæй дæр сæ иу.

Дыууæфарсон ахастыты ацы аспект бындуронæй ивы, Михаил Саакашвилийы æфсæддон авантюрæ сфæлхатт кæнынмæ цæттæ чи сты, уыдоны ‘рдыгæй тасдзинады æмвæзад. Агресси æмæ Хуссар Ирыстоны территориалон æнæхъæндзинадмæ фæныхилынæн ныр аргъ цæудзæн куыд Уæрæсейы Федерацийы ныхмæ агресси.

Уыимæ Хуссар Ирыстонæн Уæрæсейы Федерациимæ ахастыты рæзты приоритетондзинад бæрæггæнæг чи сты, уыдонæй æфсæддон-политикон фактор у æрмæстдæр сæ иу хай. 2008 азы Уæрæсейы Федерацийы разамынад историон уынаффæ райсыны фæстæ дыууæфарсон æмгуысткæнынад абон дæр тынг æндавы Хуссар Ирыстоны паддзахадон рæзты ахсджиаг фарстатыл, кæцытæн бындур æвæрд æрцыд 18-æм æнусы дыккаг æмбисы. Ахæм æнгæс идеологион нарративтæ æмæ историон традицитæ кæддæриддæр фидардæр вæййынц чысылрæстæгон интерестæй, кæцытæ равзæрынц уæлæнгай конъюнктурæйæ.

Ацы планы Уæрæсе æмæ Хуссар Ирыстон, æмцæдисон ахастытæ рæзын кæнгæйæ, æвдисынц сæ фидар фæдфæдылондзинад æмæ дзуапп дæтты дыууæ бæстæйы интерестæн дæр.

Мæскуы æмæ Цхинвалы архайдтытæ ныры этапы здæхт сты регионы стабилондзинад фидар кæнынмæ, сабырад ифтонг кæнын æмæ регионалон политикæйæн характерон чи сты, уыцы æппæт быцæуæг фарстыты фæдыл ныхас кæнынмæ. Уый мидæг ис сæ принципиалон хицæндзинад АИШ æмæ сæ сателлитты ‘хсæн, Кавказы сæ æмархайды чи æрфидар, уыцы форматæй. Антиуæрæсейаг санкцитæм æрбаиу уæвыны æмæ Киевы æвварс рахæцыны тыххæй, афтæхуыйнæг, дыккаг фронт бакæныны фарстаты Гуырдзыстоны разамынадыл тыхджын æндавын ирдæй уынын кæны Кавказы америкæйаг æдзухон приоритеттæ, кæцытæй зыны, уыдон кæй нæ цымыдис кæнынц, ам цы республикæтæ ис, уыдоны стабилон рæзтмæ æмæ уæвæг быцæудзинæдтæ сабырадон æгъдауæй скъуыддзаг кæнынмæ.

Æфсæддон-политикон æмæ æддагполитикон аспекттæй дарддæр, кæцытæ домынц Хуссар Ирыстонæй, УФ-имæ æмархайд кæнгæйæ, афоныл сын дзуапп дæттын, республикæйы рæзты ныры этап домы къорд хæстæ скъуыддзаг кæнын, кæцытæ хауынц паддзахаддзинад фидардæр кæнын æмæ социалон-экономикон къабазы уæрæсейаг-хуссарирыстойнаг ахастытæн фылдæр размæзмæлд дæттынмæ.

Дзырд цæуы экономикæйы къабазы дырыс ориентиртæ снысан кæнын æмæ карз проблемæтæ скъуыддзаг кæнынмæ уæвæг ресурстæ мобилизаци кæныныл, цæмæй æндидзой сæудæджерад, хъæууон хæдзарад æмæ æндæр здæхтытæ. Æмæ ацы здæхты зын у саргъгæнæн Уæрæсейы ‘рдыгæй æххуысы факторæн, кæцы цæттæ у банысангонд нысæнттæн зынгæ фæрæзтæ рахицæн кæнынмæ.

Дыууæфарсон æмархайд рæзын кæныны фадат кæм ис, ахæм æндæр къабаз у гуманитарон архайд, цыран 15 азы дæргъы бирæ æрцыдис арæзт культурæ, зонад æмæ ахуырады æнтысгæ проекттæ реализаци кæнгæйæ, æмбæлон нормативон-барадон базæ саразын æмæ æндæр проекттæ æххæст кæнгæйæ.

Уыимæ иумæ, фæсарæнты Уæрæсейы гуманитарон политикæйы концепци, кæцыйы президент Владимир Путин йæ барамындæй сфидар кодта ивгъуыд азы сентябры мæйы, гæнæн ис суа ног райдиан дыууæ  бæстæйы бастдзинæдты рæзтæн гуманитарон къабазы. Ацы документы тексты приоритетондæр хæстæй сæ иуыл нымад æрцыд ХПÆ-йы бæстæтæ. Абхаз æмæ Хуссар Ирыстонмæ æмгуыстад арфдæр кæнын культурæ, спорт, туризм, зонад, ахуырад, фæсивæдон политикæ, спорт æмæ туризмы къабæзты. Афтæ ма дзы нысан цæуы истори фальсификаци кæнынмæ бафæлвæрдтыты ныхмæ иумæйаг тохы актуалондзинад.

Экспертты хъуыдымæ гæсгæ Концепцийы эффективон реализаци, Цхинвал æмæ Сухум дæр сæхи ‘рдыгæй инициативæ æвдисгæйæ, гæнæн ис зынгæ фæинтенсивондæр кæна банысангонд здæхтыты хæларадон бæстæты бастдзинæдтæ, ахъаз кæной иууон гуманитарон тыгъдад аразын æмæ рæзын кæнынæн.

 

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.