Уæдæ чи у агрессор?

Ныртæккæ прессæмæ йæ хъус чи дары, уымæн æнæзынд не сты, дунейы цы негативон цаутæ цæуы, уыдон. Ныгуылæн бæстæтæ æдзырдæй рахæтыдысты Уæрæсейыл, хъавынц æй аныхъуырынмæ, сæ куратор АИШ-ы сæргълæудæй, уый ныфсæй. О, уымæй сæ ныфс куы нæ уыдаид, уæд сæ куыдзы бынаты ныххуыссиккой. Мæнæйма, ссыгæнджытæ сын ис Штаттæ æмæ Англисы ‘рдыгæй æмæ сæ къæдзилтæ здыхтæй хæссынц, æрмæст Уæрæсейы ‘рдæм та Крыловы басни æрлæууы зæрдыл: «Ай, Моська!  Знать она сильна, что лает на Слона». Ныгуылæн бæстæтæ æмдзырд æсты, цæмæй Уæрæсе йæ сæр æркъул кæна сæ разы, уартæ йæ нæуæдзæм азты уавæрмæ æркæной, æнцонæй йæ стæй бакæной сæ дæлбар. Уæдæ, афтæ, ахуыр сты, хъуамæ бæстæтæ сæ дæлбар уой, уыдон музыкæмæ кафой, науæд æвæрдзысты санкцитæ, араздзысты хуызджын революцитæ. Цыбыр дзырдæй, уыдон куыд фæнды, афтæ хъуамæ уа цардæвæрд. Уадз, хицæн паддзахадтæ уæнт æнæбон, лæмæгъ, цæмæй сын тыхджындæртæ лæууой сæрбосæй, афтæ сын баззад фыдæлтæй,  хъæуы сæ колонитæ, хъуамæ цæрой кæйдæр цонгдыхæй, кæйдæр фæллойæ, æмæ кæм нæ хъæуы, уым рæмпъузæн кæной, уæдæ цы, хъуамæ сæ фæрсай, хъусай сæм, дæ цардуаг араз уыдон бардзырдмæ гæсгæ. Ныртæккæйы цаутæ бардзырдмæ гæсгæ. Абон нæ дунейы цытæ цæуы, уыдон фæлхаттау сты фашист Гитлеры архайдтытау, Европæ, стæй та дуне дæр хъавыд йæ дæлбар бакæнынмæ æмæ адæмы туджы зæйты бын фæкодта. Æмæ цы уынæм, дыккаг дунеон хæстæй империалисттæ ницы хатдзæг сарæзтой, кæйдæр къухтæй сæм сындз тонын æнцон кæсы. Бирæ рæтты дуканитæ æмæ нозты æвгтыл Гитлеры хуызджын нывтæ фæзындысты. Уыдонмæ гæсгæ афтæ хъуамæ уа, концлагерты æххормаг æмæ фыдкуыстытæй чи фæмард, дæсгай милуанты туг фылдæр чи фæкалдта, уымæн кады митæ хъæуы. Ныгуылæн бæстæты идеологтæ, стæй америкæйаг, Польшæйæ рацæугæ Бжезинскийы хуызæн мизантроптæ, Уæрæсе мауал хъуамæ уа, зæгъгæ, йæ цард цæрæнбонты уыд йæ цæсты сындз æмæ йæ фæстæ бирæ ахуыргæнинæгты ныууагъта. Сæ социалогтæ ахæм хъуыдытыл хæст сты, зæгъгæ, дунейы 100 милуан цæрæг куы уа, уæд фаг сты. Бирæ адæм цæмæн хъæуынц? Уымæн та афтæ бамбарæн ис, 100 милуан цагъары махæн кусдзысты æмæ нын фаг сты. Ахæм идеологимæ гæсгæ адæм сæфтмæ цæуынц, уæд миллиардтæ цы бæстæты цæры, уыдон хъуамæ куынæг æрцæуой. Æвæццæгæн, Украинæйы æмæ бирæ æндæр бæстæты дæр уымæн æвæрынц биолабораторитæ …

Æркæсæм ма Гитлерæн йæ «æнтыстытæм» цалдæр бæстæйы. Зæгъæм. Польшæйы гитлеронты ныхмæ хæцгæйæ, фæмард советон хæстонтæй 600 000 (бынæттон цæрджытæ нæ нымайгæ), Чехийы – 139 918, Румины – 68 998, Венгрийы – 14 000 солдаты, стæй Болгари, Австри, Югослави, Германийы æмæ бирæ æндæр рæтты. Æппæт уыдæтты фæстæ Штаттæ æмæ НАТО-йы бæстæтæ ногæй фашизм сцырын скодтой Украинæйы. Бандера æмæ Шухевичæн фæдонтæ разынд фашистон свастикæимæ, марынц, æхсынц НАТО сын æнæвгъауæй цы танкæтæ, гаубицæтæ æмæ дронтæ дæттынц, уыдонæй, нæ ауæрдынц сæхи æмбæстæгтыл, гитлеронтæй фыддæр фесты.

Уæрæсе уымæн аразы Сæрмагонд æфсæддон операци, цæмæй Донецк æмæ Луганскы цæрæг адæм бахъахъхъæд æрцæуой. Аст азæй фылдæр Донбассы цæрджытæ сыгъдысты нæмгуыты судзгæ арты, хъуыдис сæ гуманитарон æххуыс, фæлæ сæ Уæрæсе йедтæмæ ничи бамбæрста, ныгуылæн бæстæтæ сæ хъусты къæрмæджытæ бакодтой, нæ хъуыстой æмæ сæ нæ фæндыд фенын, уым кæй мардтой зæрæдты, сылгоймæгты, сабиты, уал азы сын ныккæндæй схизæн кæй, нæ уыд, стонг æмæ уазалы кæй мæлынц абон дæр. Афтæмæй та сæм блок НАТО нымад у, конфликттæ кæм æрцæуы, уыдон æрсабыр кæныны тыххæй.

Æниу конфликттæ дæр сæхæдæг сцырын кæнынц æмæ ницызонæг сæхи уымæн скæнынц. Сæ блок у сæ амбицитæ æххæст кæныны блок. Дæсгай азты дæргъы раууатмæ æркодтой Афганистаны. Æбуалгъы мард акодтой Иракы президент Хусейны æд лæппутæ, Ливийы президент Мубаракы, бомбæты бын фæкодтой Югославийы, сæхи фæндонмæ гæсгæ йæ ныддихтæ кодтой мургай, ахæстоны амардæуыд сæ Президент Милошевичы, сæ къухтæ сты сириаг туджы æвдылд. Иугонд Штаттæн сæ зæрдæмæ нæ цыд Венесуэлæйы президент Мадуро, æрхъавыдысты йæ раппарын, бардзырды хуызы арвыстой Гувайдойы, мæнæ, зæгъгæ, уын æрыгон президент. Цыма уа уымæй æдзæсгомдæр æмæ налатдæр хъуыддаг: Киевы майданы цаутæ дæр уыдон къухæй арæзт æрцыдысты æмæ абон туджы æвдылынц Украинæйы адæм, разæнгард æй кæнынц Уæрæсейы ныхмæ, Зеленскийы къух аразынц танкæтæй «Абрамс», «Леопард»-æй, стæй куынæггæнæг хæдтæхджытæй, афтæмæй Уæрæсейы бахъуыд НАТО-имæ хæцын. Æрмæст хъуамæ зоной, цы паддзахæдты фехæлдтой, Уæрæсе йæхи уыйонг не ‘руадздзæн. Путин сын фæстæмæ куы ахæцыд, уæд сын уый æхсæнфарсы цъыккау фæци æмæ йын æй нæ барынц, æрра куыдзау сæ бицъынæг тонынц, миллиардтæ æнæвгъауæй дæттынц Украинæйæн, цæмæй хæст ахæсса дæргъвæтиндæр. Байден мæнгæй нæ дзырдта: мах хъуамæ æххуыс кæнæм Украинæйæн алцæмæйдæр, цæмæй хæст аххæсса фылдæр рæстæг, цæмæй Уæрæсе слæмæгъ уа.

Ныртæккæ Уæрæсе ахæм уавæ-ры кæй бахаудта, уый цасдæрбæрцæй у, йæ размæ цы президенттæ уыд, сæйраджыдæр, Горбачевы æнæсæрфат миты фæстиуæг  æркодтой абон Уæрæсейы НАТО-имæ хæцынмæ. Цæмæн? Мæ хъуыдымæ гæсгæ Берлины къул, схонæм æй сис дæр, нæ хъуыди халын, афтæ Варшавæйы бадзырд дæр. Кæд НАТО хæлд нæ цыд, уæд Варшавæйы бадзырд дæр хъуамæ баззадаид. Уымæн зæгъынц политологтæ, зæгъгæ, «уазал хæсты» Америкæ фæуæлахиз æмæ мæнæ йæ фæстиуджытæ: хæсты быдыры мæлынц иуырдыгæй æмæ иннæрдыгæй дæр чырыстон адæм.

Фарстæуы: цæмæн бахъуыд Уæрæсейы АИШ-ы бын бырын, цы хæрзиуæгæн? Махæй алкæмæндæр æнæзынд нæу, кæцыфæнды паддзахады сæргълæууæг дæр йæхи бæстæйы интерестæ хъуамæ хъахъхъæна. Æз дзæбæх хъуыды кæнын, Ельцин Америкæйы конгрессы ныхасы рацыд æмæ сын сæ зæрдæтæ балхæныны тыххæй афтæ куы загъта: «эта чума 20 века (уый компартийæ дзырдта) никогда больше не заростет у нас». Афтæмæй уыцы «чума»-йы йæ царды фылдæр арвыста, къарьерæ дæр уым скодта æмæ цыбыр рæстæгмæ куыд фæфæлдæхт?

Йæ раныхас та балхынцъ кодта афтæ: Дунескæнæг, америкæйаг адæмæн æххуысгæнæг у! Бецау, йæхи адæмæн нæ куырдта æххуыс, фæлæ империалистон бæстæйæн. Ныр Штаттæн уымæн хъыг у, уæд Уæрæсе сæ къухы уыд, фæлæ абон йæхи фæндаг кæй равзæрста, уый æнæнхъæлæджы разынд уыдонæн, уымæн архайынц, цæмæй йын исты смаст кæной, хуыздæр та сæм кæсы губернитыл дихтæ куы ‘рцæуит, уæд ын бæрæг фенцондæр уаид, цъиуылæппынау æй йæ армы балхъивит. 60-70 азты Ныгуылæн бæстæтæ кæд нæ уарзтой Советон Цæдисы, уæддæр дзы аргъуц кодтой æмæ сæм æнæнымад нæ уыд. Фæлæ 90 азтæй фæстæмæ Уæрæсейæн уыцы аргъ нал уыд. Политиктæ хъуыды кодтой, Америкæйы, зæгъгæ, куы бафæнда, уæд канд финансон хъуыддаджы нæ, фæлæ ма экономикæйæ дæр хæлд æрцæудзæн. Уымæн сæ фæнды йæ фехæлд, фæлæ сæ сæ фын фæсайдта, Президент Путины фæрцы Уæрæсе йæхиуыл схæцыд, стæй ядерон хæцæнгарзы бæстæ кæй у, уый дæр сæ рох нæу æмæ Уæрæсемæ уæлейæ бынмæ кæсынмæ чи хъавы, уыдон та хъæуы рæстæгыл сæхи æрæмбарын, сæрсæфæн былмæ æрхауын никæйы хъæуы, цæмæй æртыккаг дунеон хæст мауал æрцæуа.

Ныр та уал историон факттæм æркæсæм æмæ фенæм, Уæрæсе æцæг у агрессор æви нæ:

Англис Уæрæсемæ æрбабырста – 2 хатты, Уæрæсе йæхæдæг никуы;

Итали Уæрæсемæ – 2 хатты, Уæрæсе – никуы;

Швеци Уæрæсемæ – 9 хатты, Уæрæсе – 3 хатты;

АИШ Уæрæсемæ – 1 хатт, Уæрæсе – никуы;

Герман Уæрæсемæ – 2 хатты, Уæрæсе – никуы;

Уæдæ АИШ æмæ НАТО-йы бæстæтæ ацы историон факттæм æркæсæт, æмæ агрессортæ агурæт сæхимидæг.

                            КОЗАТЫ Павел