2008 азы августы фыццаг бонæй фæстæмæ гуырдзиаг-ирон конфликты зонæйы уавæр серьезонæй фæкарздæр. Гуырдзигæтæ хæстон архайдтытæ райдыдтой 1-æм августы. Къухты бафтгæ æппæт бадзырдтæ фехалгæйæ, Гуырдзыстон демилитаризацигонд зонæмæ æнæзакъонон æфсæддон дæлхæйттæ, уæззау æфсæддон техникæ кæй æрбакодта, афтæ ма Хуссар Ирыстоны арæны æппæт периметрыл æмæ æдасдзинады зонæйы фортификацион арæзтæдты арæзтад, гуырдзиаг æфсæддон уæлдæфон тыхтæ регулярон æгъдауæй развæдсгарæн атахтытæ кæй арæзтой  æмæ æппынæдзух дезинформаци кæй кодтой, уымæй бæрæг уыд Республикæ Хуссар Ирыстоны ныхмæ æргом хæстон агресси кæй фæнд кæны, уый.

Бадзырдты процессы фæлгæтты гуымир æгъдауæй базæйон сразыдзинæдтæ фехалгæйæ, Гуырдзыстоны æфсæддон къордтæ æмæ гуырдзиаг «фидауынгæнджытæ» 1-æм августы æнæхъæн æхсæв æмæ 2-æм августы райсомæй райтынг кодтой хæстон архайдтытæ. Горæт Цхинвалы æмæ æндæр ирон цæрæн пунктты тыхджын артиллерион æхст кæнгæйæ, бахъавыдысты сæйраг стратегион позицитæ бацахсынмæ.  Горæт Цхинвалы цæрæн кварталтæ æмæ РХИ-йы мидхъуыддæгты постыты скæсæн, хуссар-скæсæн, цæгаттаг æмæ хуссар хæйттæ, Гуырдзыстоны территоримæ æввахс хъæутæ Уелит, Прис, Дменис, Сарабукъ, Сатихъар æмæ Мугут бахаудысты тыхджын æхстыты бын. Снайперон хæцæнгарз, егъаукалиброн пулеметтæ, минометтæ æмæ артиллерион системæтæй æхстой гуырдзиаг цæрæн пункттæ Ергнет æмæ Никозæй, афтæ ма Хуссар Ирыстоны хъæутæй рæстæгмæ оккупраци чи уыд, æмæ кæм æрбынат кодтой, уыцы хъæутæй гуырдзиаг тыхон ведомствоты дæлхæйттæ.

Ацы хæстон архайдтыты фæстиуæгæн1-æм æмæ 2-æм августы фæмард сты æхсæз сабыр цæрæджы æмæ Хуссар Ирыстоны барадхъахъхъæнæг органты кусджытæ.  Сатихъары хъæуы æхстыты фæстиуæгæн фæмард 22-аздзыд Дыгъуызты Роин. Фæмардуæвджыты ‘хсæн ма уыдысты 38-аздзыд Бестауты Гарик, 45-аздзыд Къæбысты Анатоли, 38-аздзыд  Дудайты  Вячеслав, 40-аздзыд  Гуыцмæзты  Дудик æмæ  Джиоты лæппу 12 адæймаджы алыгъуызон цæфтимæ бахаудысты республикон соматикон рынчындонмæ.  Уый размæ азты хъауджыдæр ацы хатт адæм бамбæрстой хъуыддаг серьезон хæстон архайдтытæм кæй цæуы, уый. Гуырдзиаг фарс, æгæрыстæмæй, не ‘мбæхста боныгон дæр йе фсæддон дæлхæйтты иу ранæй иннæ ранмæ кæй кодта, уый. 1-æм августы изæрмæ арæнгæрон зонæмæ рацыдысты артиллерион колоннæ артиллерион ифтонгадтæ Д-30 иу дивизион æмæ дыууæ минометон батареяйы, кæцытæ уыдысты Гуырдзыстоны хъахъхъæнынады министрады цыппæрæм мотофистæг бригадæйы скондон хай. Цæрæн пункттæ Аунеу, Нул, Убиаты райтынг сты æцæг тохтæ.  Уæрæсейаг æфсæддон эксперты бæрæггæнæнтæм гæсгæ, гуырдзиаг дæлхæйттæ, кæцытимæ архайдтой гуырдзиаг «фидауынгæнджытæ» Нулы хъæуы районы тæссагдзинад сæвзæрын кодтой Зары фæндагæн. Гуырдзиаг командæкæнынад гуырдзиаг батальоны фидауынгæнджытæй спайда кæнгæйæ, бафæлвæрдта Цхинвал-Знауыры автотрассæйы сæрмæ бæрзæндтæ бацахсынмæ.  Уыцы бафæлвæрвæрдтытæн дзуаппæн, ирæтты уæлдай хæстхъомдæр къордтæ æрвыст æрцыдысты ацы районмæ. Ныхмæлæууæджы къухты йæ сау фæнд сæххæст кæнын куы бафтыдаид, уæд Знауыры районы центримæ бастдзинад нал уыдаид. Уымæ гæсгæ, ирон æфсад æмæ ОМОН æппæт тыхтæй дæр бацархайдтой, цæмæй гуырдзиаг æфсæдтæ ма бацахстаиккой стратегион бæрзæндтæ.  Серьезон  тохтæ  цыдысты Цхинвалы  районы  Сарабукъы  хъæумæ æввахс.

Знаджы æхстыты бын  æрмæст Цхинвал нæ, фæлæ ма Дменис, Мугут, Уелит æмæ Принеуы хъæуты сабыр цæрджытæ дæр бахаудысты. Уымæ гæсгæ республикæйы къухдариуæгад аскъуыддзаг кодта ацы цæрæн пункттæй сывæллæтты эвакуаци скæнын. Дзауы районы Хуыцъейы хъæуы организаци æрцыд æмбырдгæнæн пункт. Конфликты зонæйæ сывæллæтты акæныны тыххæй Цæгат Ирыстоны къухдариуæгад цы æххуыс бакодта, уымæн саргъгæнæн дæр нæй. Уыдон сывæллæтты аласыны тыххæй æрвыстой автобустæ  Дзаумæ.

Хуссар Ирыстоныл æфсæддон æндæвдадæй дарддæр ма Гуырдзыстон карзæй раразмæ кодта политикон домæнтæ дæр,  бадзырдон процессæй Уæрæсе æмæ Цæгат Ирыстоны ракæныны тыххæй. Ацы домæнтимæ Цхинвалы принципиалонæй разы нæ уыдысты, уый æмбаргæйæ æмæ афтæмæй Хуссар Ирыстоны адæм баззадаиккой иунæгæй знаджы тыхты ныхмæ. Уæрæсейаг фарс бамбарын кодта, зæгъгæ, иуварс нæ баззайдзæн цаутæй, фыццаг рады ныхмæлæуд сабырадон æгъдауæй аскъуыддзаг кæныны приоритет сбæрæг кæнгæйæ. 3-æм августы УФ-йы фæсарæйнаг хъуыддæгты министрад сарæзта сæрмагонд хъусынгæнинаг, цыран, бацамынд æрцыд: «Гуырдзыстон æмæ Хуссар Ирыстоны ‘хсæн уæрæхмасштабон хæстон архайдтытæ райтынг кæнын реалондæр кæны. Уæрæсейаг фарс ноджы иу хатт æвдисы йæ иууыл серьезондæр катайдзинад Хуссар Ирыстоны фæстаг цауты фæдыл. Мах дипломатон каналты æмæ конфликты зонæйы сабырдзинад бахъахъ-хъæныны фæдыл Æмхæццæ фида-уынгæнæг тыхты фæрцы æппæт тыхтæй архайæм, цæмæй ма бауадзæм хæстон ныхмæлæуды сытынг, уавæр контролы бынмæ раздахыныл. Тынг ахсджиагыл нымайæм æвæстиатæй Æмхæццæ контролон къамисы форматы бадзырдон процесс сног кæнын, афтæ ма конфликтгæнæг фæрсты минæвæрттæн экстренон кусæгон фембæлдтытæ ауадзын. Æмхæццæ контролон къамис сдемонтаж кæныны тыххæй гуырдзиаг фарсы райсгæ курс ныртæккæйы уавæрты у уæлдай тæссагдæр æмæ катайагдæр. Уæрæсе дарддæр дæр исдзæн æппæт мадзæлттæ конфликт æрбæстон кæныны фæдыл сабырадон уынаффæтæ ссарыны тыххæй. Тыхон сценаритæ кæронмæ фехалдзысты гуырдзиаг-ирон конфликт æрбæстон кæныны фæдыл ныфсытæ», – дзырдæуыд хъусынгæнинаджы.

Фæлæ Тбилисы аскъуыддзаг кодтой Хуссар Ирыстоны ныхмæ комкоммæ хæстон агресси райдайын. Æниу, цæстмæ миты тыххæй кодтой сабырадон риторикæ дæр.

Цхинвалы сывæллæтты эвакуаци æмæ æхстытæм нæ кæсгæйæ, цард дарддæр кодта. Куыстой уагдæттæ æмæ организацитæ, мыхуыр цыдысты газеттæ, куыста дзулфыцæн комбинат. Æцæг, горæты уыд серьезон проблемæтæ донимæ, кæцы цыд Едыс-Цхинвалы донуадзæныл Хуссар Ирыстоны гуырдзиаг цæрæн пункттыл. Донуадзæны хæтæлты бынæттон цæрджытæ æнæзакъонæй хуынчъытæ кодтой, кæцыйы фæстиуæгæн-иу горæт, фактон æгъдауæй, баззад æнæ донæй. Сæрмагонд службæты-иу бахъуыд стыр тыхтæ бахардз кæнын, горæты кварталтæм дон цистернæты ласыны тыххæй.

Уыцы бонты Хуссар Ирыстоны гастролты уыд Н. Аронецкаяйы номыл драмæ æмæ комедийы Приднестроваг паддзахадон театр. Театралон коллектив Хуссар Ирыстонмæ æрцыд РХИ-йы Приднестроваг-Молдоваг Республикæйы аз расидыны фæлгæтты. Уазджыты фыццаг спектакль уагъд æрцыд Цхинвалы уынгты цы минæтæ æмæ снарядтæ пырх кодтой, уыдоны гуыппыты бын. Хуссар Ирыстоны адæм кæд фæдисы цард кодтой, уæддæр сын знаджы ныхмæ фæлæууыны зæрдæйыуаг нæ къаддæр кодта. Фыццаг рады уымæн, æмæ сæ уырныдта Уæрæсейы Федераци сæ иунæгæй кæй нæ ныуадздзæн æмæ фæндвидар позици кæй равдисдзæн, уый. Дипломатон фронты архайдтытæй дарддæр ма, уæрæсейаг фарс Цæгат Кавказы территорийы æфсæддон зылды ауагъта æфсæддон ахуыртæ, уымæй Гуырдзыстонæн равдыста, зæгъгæ, хæстон архайдтытæ райдайгæйæ æнæфхæрдæй кæй нæ баззайдзæн, уый.

Банысан кæнын хъæуы уый дæр, æмæ уæд Цхинвалы алыварс хъахъхъæнынад кæй уыд лæмæгъ. Хуссар Ирыстоны уавæр цæхгæр кæй фæкарздæр, уымæ нæ кæсгæйæ, нæдæр ирон æфсæддон командæкæнынад, нæдæр уæрæсейаг уынаффæгæнджытæ, нæ бацархайдтой сæ позицитæ сфидардæр кæныныл, хæстон техникæ равæрыныл. Æмæ уымæ гæсгæ гуырдзиаг тыхæйисджытæ æнцонтæй бацахстой Цхинвалы алыварс стратегион позицитæ.

2008 азы августы райдианыл Хуссар Ирыстоны адæм æмбæлдысты катайдзинадимæ. Разæй уыдысты фидардзинад, фæразондзинад æмæ æхсардзинады фæлварæнтæ, удзиæнттæ æмæ уæлахизтæ… Фæлæ, уый тыххæй фæстæдæр…

ДЖИОТЫ Екатеринæ

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.