Ацы уацы ссардзыстут дзуаппытæ
РХИ-йы Юстицийы министрады кадастрон хыгъды абон ис 16700 зæххы фадыгæй фылдæр — уый у Хуссар Ирыстоны æппæт территорийы дыууæ проценты. Уый тыххæй хъусын кæны Юстицийы министрады паддзахадон регистраци, кадастрæ æмæ картографийы службæйы хистæр Коцты Аленæ.
Юстицийы министр Гаглойты Олег æмæ паддзахадон регистраци, кадастрæ æмæ картографийы службæйы хистæр Коцты Аленæ Цхинвалы пресс-конференцийы радзырдтой Службæйæн комплексон-методикон æмæ практикон æххуыс бакæныны фæдыл фæндагон картæйыл къухтæ æрфыссыны тыххæй. Документæй бæрæг цæуынц цалдæр азы дæргъы «Югосреестр» æмæ «Росреестр»-ы æмархайды вектортæ æмæ партнерондзинады хæстæ.
Коцты Аленæ лæмбынæг радзырдта Хуссар Ирыстоны паддзахадон регистраци, кадастрæ æмæ картографийы службæйы куысты спецификæйы тыххæй, уыцы нымæцы Юстицийы министрады ацы органы сырæзты историйы тыххæй. Йæ ныхæстæм гæсгæ, æнæзмæлгæ исады барты фæдыл паддзахадон регистрацийы институт Хуссар Ирыстоны сырæзт 2007 азы 1-æм январы «Æнæзмæлгæ исады барты фæдыл паддзахадон регистрацийы тыххæй» РХИ-йы Закъон йæ тыхы куы бацыд, уæд.
«Регистраци йæ скодта Юстицийы министрады регистрацион хайад. Барты паддзахадон регистрацийы нысан у иууыл фыццаг, æнæзмæлгæ исады фæдыл исадон бартæ хъахъхъæнын. 2009 азы арæзт æрцыд Юстицийы министрады регистрацион службæ. Службæйы сæйраг архайд ма уыд æнæзмæлгæ исады фæдыл бартæ регистраци кæнын. 2010 азы РХИ-йы Юстицийы министрад ауагъта консультацитæ уæрæсейаг коллегæтимæ æмæ уæд уыдон фæндон бахастой Хуссар Ирыстоны иугонд хыгъдон-регистрацион системæ саразыны тыххæй», — радзырдта уый.
Коцты Аленæ ма йæ ныхасмæ бафтыдта, зæгъгæ, ацы балцы фæлгæтты ма уæрæсейаг коллегæтæ загътой сæ фæндон æнæзмæлгæ исады кадастрон хыгъд регистрациимæ баиу кæныны фæдыл. Юстицийы министрад сæххæст кодта уæрæсейаг коллегæты æппæт фæндæттæ æмæ сарæзта æнæзмæлгæ исады тыххæй иугонд реестр.
«Уыцы иурæстæджы, мах кадастрон хыгъды æвæрын райдыдтам зæххы фадгуытæ æмæ капиталон арæзтады объекттæ. 2012 азы службæйы ном ивд æрцыд Кадастрæ æмæ картографийы паддзахадон регистрацимæ. Кадастрæ, геодези æмæ картографийы къабазы функцитæ йыл сæвæргæйæ. Дыууæ азы фæстæ ныл сæвæрдтой кадастрон куыстытæ æххæст кæныны функцитæ дæр. 2018 азы ма сæм бафтыдтой техникон инвентаризаци æмæ техникон хыгъды функцитæ», — загъта Коцты Аленæ.
Абон Службæ йæ функцитæ æххæст кæны æххæст гуырахстæй, фондз административон территориалон иуæгты кусынц хайадтæ. Се ’ххæстбартæ сты кадастрон æмæ техникон куыстытæ сæххæст кæныны тыххæй документтæ дæттын. «Дæрддаг хъæутæй адæмы нал хъæуы горæтмæ сæ документты тыххæй цæуын. Уыдонæн сæ бон, у сæ исад кæм ис, уыцы бынаты нæ Службæйы хайадтæй кæцыфæндымæ бацæуын æмæ куырдиат бадæттын куыстытæ ауадзыны, кæнæ æвдисæндар райсын æмæ сфидаргонд æмгъуыдты документтæ райсын», — банысан кодта уый.
Йæ ныхæстæм гæсгæ, геодези, картографи æмæ зæххы цæстдарды къабазы ведомствойæн ис проблемæтæ, кæцытимæ базонгæ кодтой сæ уæрæсейаг коллегæты. Коцты чызг йæ ныхасмæ бафтыдта, зæгъгæ, йæ ныфс ис, тагъд рæстæджы ацы къабæзты дæр сæ функцитæ æххæст кæнын кæй райдайдзысты, уымæй. «Фæстаг рæстæджы фесæфы сигнал æмæ, кæй зæгъын æй хъæуы, кадастрон куыстытæ урæд æрцæуынц. Мах бахатыдыстæм нæ коллегæтæм станцы куысты мониторинджы тыххæй, сбæрæг кодтой ах-хосæгтæ æмæ сæ аиуварс кодтой», — загъта Коцты Аленæ.
Ацы темæйы фæдыл Юстицийы министр загъта, зæгъгæ, абон министрады ис æнæмæнгхъæуæг ифтонгад. Фæлæ техникæ æдзухдæр баххæст цæуы æмæ уымæ гæсгæ хъæуы службæйы техникон æгъдауæй сног кæнын.
«Мах сæмбæлдыстæм къуындæгпрофилон специалистты хъуагдзинады проблемæтимæ, кæцытæн сæ бон уыдаид бæрзондтехнологон ифтонгад эксплуатаци кæнын. Хъыгагæн, республикæйы цъус ис айтишниктæ, кæцытæн сæ бон у кадастрон службæйы ифтонгадæн гъæдджынæй лæггад кæнын. Ацы проблемæтимæ æрмæст мах не ’мбæлæм, фæлæ постсоветон тыгъдады республикæтæ дæр. Бацархайдзыстæм сæ аскъуыддзаг кæныныл», — загъта министр.
Куыд срегистраци кæнын хъæуы зæхх?
Кæд æмбæстагæн зæххы фадыг ныртæккæ радих кодтой, уæд районы æмбæлон администраци исы уынаффæ зæххы фадыг рахицæн кæныны тыххæй. Уынаффæимæ адæймаг бахаты Паддзахадон регистраци, кадастрæ æмæ картографийы службæйы районон хайадмæ. Бадæтты куырдиат кадастрон куыстытæ бакæныны тыххæй, кæцытæ æххæст кæнынц спутникон геодезион ифтонгадæй спайда кæнгæйæ. Уыдон баст сты ГЛОНАСС æмæ GPS-ы æртæ станцимæ, кæцытæ æвæрд æрцыдысты 2011 азы республикæйы æртæ районы: Ленингор æмæ Дзауы поселокты æмæ горæт Къуайсайы.
«Уадзæм кадастрон куыстытæ, кадастрон хыгъды æвæрæм зæххы фадгуытæ. Лæвæрд сын цæуы кадастрон номыр. Æмæ кадастрон паспортимæ адæймаг бацæуы районы администрацимæ æмæ йын уынаффæ рахæссынц зæххы фадыг рахицæн кæныны тыххæй. Æмæ уый фæстæ Юстицийы министрады регистраци кæнынц ацы зæххы фадыгæй пайда кæныны бары тыххæй», — лæмбынæг радзырдта Юстицийы министрады минæвар.
Коцты Аленæ зæрдыл æрлæууын кодта, зæгъгæ, Хуссар Ирыстоны зæхх ис паддзахадон хисæрмагонд исады æмæ æмбæстæгтæн лæвæрд цæуы æрмæстдæр æнæмгъуыдæй пайда кæныны тыххæй. «Цæрæн хæдзар уæй кæныны рæстæджы, зæххы фадыджы хъысмæт у ацы зæххыл капиталон арæзтады объекты хъысмæты хуызæн. Афтæмæй, мах регистраци кæнæм зæххы фадыджы бары ахызт», — бамбарын кодта службæйы хистæр.
Быцæутæ сæвзæрыны рæстæджы, арæхдæр зæххы фадгуыты арæнты фæдыл, сæ аскъуыддзаг кæныны тыххæй хъæуы бахатын районы администрацимæ, кæцы райдианы рахицæн кодта зæххы фадыг. «Кæд администрацийæн йæ бон нæу быцæу аскъуыддзаг кæнын, уæд хъæуы тæрхондонмæ бахатын. Не службæ æххæст кæны æрмæстдæр фарсты техникон фарс, быцæу та скъуыддзаг кæны тæрхондон», — загъта уый.
Йæ ныхæстæм гæсгæ ма æнæмæнгхъæуæг у республикæйы зæххыты иумæйаг инвентаризаци ауадзын æмæ йæ хатдзæгтæм гæсгæ базæмæ æнæмæнгхъæуæг информаци бахæссын. «Бахæсгæ информаци у иугонд информацион ресурс, кæцытæй пайда кæнынц паддзахадон органтæ территориалон планкæнынады рæстæджы, хъалонты органтæ хъалонтæ æвæрыны нысæнттæн», — нымайы уый.
Ведомствойы сæргълæууæг Гаглойты Олег куыд бафиппайдта, афтæмæй ацы проект среализаци кæныны тыххæй ис къорд проблемæйы, фæлæ министрад кусы сæ аскъуыддзаг кæныныл, цæттæ кæны мадзæлтты план. Уым фыст æрцæудзысты æмгъуыдтæ æмæ уыцы фæстиуджытæ, кæцыты Юстицийы министрады фæнды къухты бафтын кæнын.
Информацион агентад «РЕС»-ы æрмæг
ратæлмац кодта Джиоты Екатеринæ
