Рагæй фæстæмæ техникон прогресс адæмы цардмæ стыр ивындзинæдтæ хаста, уæлдайдæр та фæстаг æнусы дæргъы. Уый фæстиуæгæн кæцыфæнды къабазы дæр техникон ифтонггæрзтæ дуджы домæнтæн дзуапп куы нæ дæттой, уæд зын у æмбæлон куыст бакæнын, уæлдайдæр та медицинæйы фадыджы. Куы акæсæм нæ алфæмблай, уæд медицинон лæггæдтæ гуырахстджынæй æмæ профессионалон æмвæзадыл кæнынц æрмæстдæр размæцыд паддзахадты, куыд Израиль, АИШ, Герман æмæ афтæ дарддæр. Уыдонæн фæрæзтæ ис алыгъуызон ифтонггæрзтæ æмæ дзаумæттæ бал-хæнынæн æмæ стæй рынчынтæн дæр бакæнынц æмбæлон æххуыс.
Нæ республикæйы медицинæйы къабаз хæстон архайдтыты фæс-тиуæгæн раууатмæ æрцыд. Бирæ азты дæргъы нæ дохтыртæ адæмæн хос кодтой мæгуырау уавæрты, æййæфтой медицинон препаратты хъуагдзинад, нал уыд фадат æмбæлон кадртæ бацæттæ кæ-нынæн дæр æмæ ма ифтонггæрзтæ кæй æндæвтой, стæй кæм уыд сæ балхæныны фæрæзтæ дæр. 2008 азы хæсты фæстæ нæм Уæрæсе йе ‘ххуысы къух фæдаргъ кодта æмæ абоны бон зæгъæн ис æмæ цæхгæр ивындзинæдтæ æрцыдис медицинæйы къабазы. Уæлдай хъусдард здæхт æрцыдис техникон ифтонгадмæ. Ныр дæс азæй фылдæр рацыдис æмæ бæрæг у, медицинон лæггæдтæ нæм бирæ уæлдæр æмвæзадмæ кæй схызтысты, уый.
Фæлæ дзаумамæ æмæ ифтонггæрзтæм дæр хъæуы кæсын, цалцæг кæнын, рæстæгæй-рæстæгмæ сæ хъæуы диагностикæ кæнын. Уымæ гæсгæ дзы кæцыдæртæ нал куыстой æмæ дохтыртæ æвзæрстой зындзинæдтæ. Ног сæргълæууæг Наниты Сослан æрæвнæлдта ацы проблемæ аиуварс кæнынмæ æмæ Уæрæсейæ æрхуыдта специалистты, цæмæй лæмбынæг басгарой медицинон уагдæтты æппæт техникон фæлындæнтæ, цалцæг кæнæн дзы кæмæн ис, уыдоны саразой æмæ дзы баивын кæй хъæуы ногæй, уыдоны та балхæной. Уый фæдыл нæ республикæмæ æрцыдис специалистты къорд ООО «Медицинские инженеры»-йы генералон директор Руслан Михайлов æмæ ацы организацийы сæйраг инженер Павел Сучилины сæргълæудæй.
Уæрæсейаг специалисттæ ифтонггæрзтæ басгæрстой ифтонггæрзты фылдæр хай æмæ сæ бакæнгæ куысты тыххæй сарæзтой хатдзæгтæ пресс-конференцийы, кæцы уагъд æрцыд нæ республикæйы Информаци æмæ мыхуыры паддзахадон комитеты бæстыхайы. Ардæм фæуазæг сты Руслан Михайлов, Павел Сучилин æмæ Ӕнæниздзинад хъахъхъæнын æмæ социалон рæзты министр Наниты Сослан.
«Мæнмæ иуæй диссаг дæр фæкастис, уæ медицинон уагдæтты техникон ифтонгад ахæм бæрзонд æмвæзадыл кæй ис, уый. Ифтонггæрзтæ фылдæр хай дзуапп дæтты нырыккон домæнтæн æмæ ахæм уавæрты махæн дæр æнцондæр уыдзæнис кусын. Кæй зæгъын æй хъæуы, ис дзы хъуагдзинæдтæ, кæцытæ комкоммæ æндавынц техникон ифтонггæрзты куыстыл æмæ иумæйагæй та – медицинон æххуыс бакæныныл. Ацы проблемæ карздæр кæны, инженерон службæ уæм кæй нæй, уый тыххæй. Медицинон ифтонггæрзтæ фылдæр хайæн ахæм вазыгджын у сæ арæзт, æмæ сæм æмбæлон специалисты æрдыгæй регуляронæй хъæуы хъусдард здахын, – кæннод ницы пайда хæссынц. Алкæцы дзаума дæр регламентмæ гæсгæ хъæуы сгарын, кæцыдæртæн баивын фæхъæуы сæ хæйттæ сæ ресурс фæуыны фæстиуæгæн æмæ афтæ дарддæр. Ахæм службæ уæм рæхджы арæзт куы нæ æрцæуа, уæд ацы медицинон ифтонгад ницы ахъаз фæуыдзæнис дохтыртæн, бирæтæ дзы бынтондæр фехæлдзысты æмæ сын сцалцæг кæнæн дæр нал уыдзæнис. Ныридæгæн техникон ифтонггæрзтæн цы хыгъд сарæзтам, уыдонæй бирæты ‘ркодтам æмбæлон техникон уагмæ. Кæцыдæртæ дзы цалдæргай азты дæргъы нал куыстой, фæлæ та сæ ныр пайда кæнæн ис. Дарддæр хыгъд сарæзтам, – сцалцæг кæнæн ма кæмæн ис æмæ баивын та кæй хъæуы, уыцы аппаратурæйæн», – банысан кодта Павел Сучилин.
Специалисттæ ма куыд бамбарын кодтой, афтæмæй медицинон персонал дæр хъуамæ зонгæ уой аппаратурæйы куыстимæ, – куыд хъæуы йемæ архайын, цæмæй йæ хъæуы дезинфекци кæнын. Операци аразыны хæдразмæ дæр æмæ йæ фæстæ дæр ифтонггæрзтæм хъæуы базилын, дарддæр та – æмбæлон фæткыл семæ архайын. Ӕппæт ацы домæнтæ æххæст куы нæ цæуой, уæд уайтагъд фехæлдзысты. Руслан Михайлов куыд фæнысан кодта, афтæмæй æмбæлон инженерон службæйы сырæзтимæ хъæуы инструкцитæ бацæттæ кæнын дæр, цæмæй уыдонмæ гæсгæ рацаразой сæ куыст æмæ ма уыцы инструкцитимæ базонгæ уаиккой медицинон персонал дæр.
Уымæй уæлдай ма æрдзырдтой рынчындоны IT-структурæйыл, ома ацы технологийæ спайда кæнын фæахъаз уыдзæн рынчындоны фæтк æрæвæрынæн æмæ рынчынтæ та исдзысты хъæугæ информаци сæхи тыххæй. Афтæмæй дохтыртæ дæр æмæ пациенттæ дæр къаддæр рæстæг хардз кæндзысты.
Наниты Сослан куыд банысан кодта, афтæмæй уæрæсейаг коллегæтæ бакодтой егъау куыст, уымæн æмæ ныры онг ахæм басгæрст никуыма уыдис нæ рынчындæтты.
«Мах архайæм планмæ гæсгæ æмæ развæлгъау æрдзырдтам æппæт рекомендацитыл, дарддæры архайдыл. Æппæт саразинаг мадзæлттæ адих кодтам æртæ этапыл: фыццаг уал æрцыдысты æмæ басгæрстой техникон ифтонггæрзты уавæр, стæй сæ райдыдтой цалцæг кæнын, æмæ дарддæр та арæзт æрцæудзæнис æмбæлон службæ, кæцы сæм йæ хъус дар-дзæнис. Нæ сæйраг хæс у, цæмæй гъæдджын куыст бакæнæм, техникон ифтонггæрзты дарддæр дарæм æмбæлон уавæрты æмæ мæ ныфс ис, ацы азы фæудмæ кæй аиуварс кæндзыстæм ацы проблемæ», – загъта Наниты Сослан.
Специалисттæ дарддæр кæндзысты сæ куыст æмæ дзы гæнæн ис планмæ гæсгæ цыдæр арæзт ма æрцæуа. Уый та уымæн æмæ, кæцыдæр баивинаг хæйттæ хъæуы закъаз кæнын æмæ сæм стæй хъуамæ банхъæлмæ кæсой. Ныридæгæн уал æвæстиатæй цалцæг цæуынц медицинон ифтонггæрзтæ, кæцыдæрты дзы ногтæй дæр баивдзысты. Уымæй уæлдай ма бацæттæ кæндзысты кадртæ, кæцытæ дарддæр сæ хъус дардзысты æппæт рынчындæтты ифтонггæрзтæм.
Инструктаж æмæ тесттæ чи нæ рацæуа медицинон ифтонггæрзтимæ куыд архайын хъæуы, уый тыххæй, уыдоны нырæй фæстæмæ нал уадздзысты медицинон аппараттæм.
ДЖИОТЫ Алыксандр
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.