Республикæйы политикон процессты æхсæнадон организациты роль

1 марты Цхиналы Медиа-центр «Ир»-ы ауагъдæуыд тымбыл фынг ахæм темæйыл: «Республикæйы политикон процессты æхсæнадон организациты роль». Тымбыл фынджы куысты хайад райстой Хуссар Ирыстоны Парламенты Сæрдар Бибылты Анатоли, РХИ-йы Президенты Администрацийы мидæггагон политикæйы управленийы сæргълæууæг Уанеты Мурат, Президенты Администрацийы мидæггагон политикæйы управленийы минæвар Тыбылты Демури, фæсивæдон æхсæнадон организаци «Иры сомбон»-ы минæвар Хозиты Вячеслав, æхсæнадон организациты æмæ дзыллон информацион фæрæзты минæвæрттæ.

Мадзалы райдианы уазджытæ раарфæ кодтой Медиа-центр «Ир»-ы коллективæн, 1 марты Медиа-центрыл 6 азы кæй сæххæст, уый цытæн.

Йæ рады Медиа-центр «Ир»-ы президент Гаглойты Иринæ дæр йæ бацæуæн ныхасы арфæйы ныхæстæ загъта, дискуссион центры цы бирæнымæц мадзæлттæ ауагъдæуыд, уым хайад чи райста, уыдонæн дæр æмæ йе ’мкусджытæн дæр. Уый цыбыртæй радзырдта Медиа-центры куысты тыххæй æмæ банысан кодта Медиа-центры кæй ауагъдæуыд къорд дискуссион мадзалы, уыцы нымæцы тымбыл фынгтæ, презентацитæ, конференцитæ æмæ æндæртæ, кæцыты хайад райстой республикæйы хицауады, политикон элитæйы, дзыллон информацион фæрæзты, æхсæнады минæвæрттæ.

«6 азы размæ 1 марты ауагътам нæ фыццаг мадзал — тымбыл фынг, нæ фыццаг уазæг та уыд Станислав Говорухин. Бирæ фæндтæ нæм уыд, бирæты дзы сæххæст кодтам, фæлæ нын æнæххæстæй дæр бирæ цыдæртæ баззад. Уæдæй фæстæмæ нæ дискуссион фæзуаты ауагътам 18 тымбыл фынджы, уыдис нæм 10 презентацийы бæрц, фæрæзтæ нын куы уыд, уæд уагътам журнал дæр, цыран мыхуыр æрцыдысты нæ историйы документалон цаутæй бирæтæ. Банысан кæнын мæ фæнды уый дæр, æмæ мах уыдыстæм Уæрæсейы фарсхæцæг дыууæ æнæхицауадон организацийæ сæ иу. Абон дæр архайæм, нæ бон куыд у, афтæ», — банысан кодта Медиа-центры къухдариуæггæнæг.

Дарддæр дзырд цыд тымбыл фынджы сæйраг темæйыл. Гаглойты Иринæ куыд загъта, афтæмæй æхсæнадон организацитæ кæцыфæнды æхсæнады царды дæр серьезон ролы хъазынц. Уымæн æмæ хицауиуæгады структурæты æмæ æхсæнадон организациты цæдисæн гармони куы вæййы, уæд ын вæййы хорз стратеги дæр. Хъыгагæн, Хуссар Ирыстоны историйы æхсæнадон организацитæ вæййынц лæмæгъ. Фæлæ историйы кæцыдæр этаптыл республикæйы хъысмæт скъуыддзаггæнæн рæстæджыты æхсæнадон-политикон организацитæ ахъазыдысты иууыл ахсджиагдæр ролы.

Нæ историйы иууыл зындгонддæр æхсæнадон-политикон организаци уыд «Адæмон ныхас». Уыцы организаци йæ разы æрæвæрдта æрмæстдæр иунæг хæс — иумиагнационалон хæслæвæрд аскъуыддзаг кæнын. Ацы организаци уыд националон, адæм ыл баууæндыдысты æмæ йæ фæдыл ацыдысты.

Гаглойты Иринæ йæ хъуыдытæ загъта политикон партитæ æмæ æхсæнадон организациты лидерты тыххæй дæр, кæцыты хайад исын нæ фæнды æхсæнадон-политикон дискусситы актуалон фарстатыл æргомæй æруынаффæ кæныны. Уый та раст нæу.

Журналист, Медиа-центры эксперт Уазæгты Юрийы ныхæстæм гæсгæ, æхсæнадон организацитæ æмбæлон хайад нæ исынц республикæйы политикон царды.

«Нæ республикæ вазыгджын уавæры ис, ис дзы бирæ проблемæтæ дæр, фæлæ, уымæ нæ кæсгæйæ, иунæг проблемæйыл дæр серьезон уынаффæ нæ цæуы æхсæнадон организациты ‘рдыгæй. Ацы проблемæтæм сæ хъус дарынц стæм организацитæ. Стæм организациты куыстæн та æмбæлон фæстиуæг нæ вæййы. Хорз фæстиуæг вæййы æрмæстдæр æхсæнады стихион активондзинадæн. Уый та нысан кæны, æхсæнады потенциал кæй ис, кæй сæм ис кæцыдæр проблемæты фæдыл сæ хъуыды зæгъыны домындзинад», — загъта Уазæгты Юри.

Политикон партиты архайды тыххæй уый банысан кодта, зæгъгæ, партитæ алы хатт дæр дырысæй хъахъхъæнынц сæхи интерестæ. Уый тыххæй партитæн сæ фылдæры активондзинад æмæ куысты гъæдмæ адæмæн ис серьезон претензитæ. Абон æхсæнады, æхсæнадон организациты архайд фæактивондæр кæнын хъæуы. Уый тыххæй та, æхсæнады цы активисттæ ис, уыдон хъуамæ саразиккой координацион структурæтæ, тырниккой æхсæнадон проблемæтыл æргомæй æруынаффæ кæнынмæ. Хъыгагæн, абон алкæйы дæр фæнды политикон фарстатыл уынаффæ кæнын. Фæлæ нæм ис социалон, экологион, экономикон характеры проблемæтæ дæр, уыдоныл дæр хъæуы уынаффæ кæнын æмæ сæ аскъуыддзаг кæнын.

Хуссар Ирыстоны Парламенты Сæрдар, парти «Иугонд Ирыстон»-ы лидер Бибылты Анатоли дæр йæ хъуыдытæ загъта æхсæнадон организациты проблемæты тыххæй. Уый куыд банысан кодта, афтæмæй уыцы æхсæнадон, æхсæнадон-политикон организациты фыццаг проблемæ у, æхсæнадон платформæйыл арæзт кæй не ’рцыдысты, уый. «Уыдонæй кæцыдæртæ арæзт æрцыдысты кæйдæр амындмæ гæсгæ, цæмæй уа ахæм æхсæнадон организаци, цыран ын фадат уа иу кæнæ иннæ фарсты тыххæй йæ хъуыды зæгъынæн. Уымæн цæвиттон у координацион советы сырæзт, кæцыйы скондмæ бацыдысты ахæм организацитæ, кæцыты сконды уыдысты иунæг адæймæгтæ. Ахæм æхсæнадон организацитæ бангом вæййынц политикон организацитимæ æмæ аразынц, уыдон сын цы зæгъынц, æрмæстдæр уый. Æхсæнадон организаци ма хъуамæ уа ахæм хæцæнгарз, кæцы дзура, æрмæстдæр ын цы дзурой, уый. Уый тынг æвзæр хъуыддаг у. Æхсæнадон, æхсæнадон-политикон организациты платформæ хъуамæ уа дырысдæр, бæлвырдæр», — банысан кодта Бибылты Анатоли.

Парламенты спикеры ныхæстæм гæсгæ, æхсæнадон организацитæ, политикон партитæ æмæ фæсивæдон организацитæ дæр «ферттивынц», æвзæрстытæм ма иу аз куы баззайы, уæд, æмæ «фæтары вæййынц» æвзæрстыты дыккаг бон.

«Паддзахад йæ хъус хъуамæ дара æхсæнадон организацитæм, уыцы нымæцы æнæхицауадон организацитæм дæр, фæлæ уый фылдæр æххуыс кæндзæн ахæм æхсæнадон организацитæн, кæцыты архайд ахъаз уыдзæн паддзахады рæзтæн. Ис политикон нысæнттæ æмæ ис политикон организацитæ, кæцытæ кусынц уыцы нысæнттæ сæххæст кæныныл», — бахахх кодта Парламенты Сæрдар.

Уый ма дзырдта профессионалон Парламентмæ рахизыны тыххæй дæр æмæ банысан кодта, зæгъгæ, профессионалон Парламенты сырæзтæй фæхуыздæр уыдзæн Парламенты куыст æмæ фæзындзæн 21 кусæн бынаты.

Цхуырбаты Тимуры хъуыдымæ гæсгæ, фæсарæйнаг фондты финансон æххуысæй спайда кæнынæй дæр æвзæрæй ницы ис.

Цхуырбайы фырты ныхæсты фæстæ цыд карз дискусситæ. Бибылты Анатоли куыд загъта, афтæмæй фæсарæйнаг фондтыл æууæнк нæй, уыдон дызæрдыггаг сты. Уымæй дæр бæрæг официалон информаци куы уа, уыцы фондтæн сæ архайды нысан цы у, уый тыххæй.

Мадзалы раныхас кодта Уанеты Мурат дæр. Уый куыд загъта, афтæмæй РХИ-йы Президент йæ Ныстуаны банысан кодта, Хицауад кæй финанс кæндзæн æхсæнадон организациты конкретон проектты, кæцытæ хъæуæг сты паддзахадæн. «Фæстаг рæстæджы фæзындысты ахæм организацитæ, кæцытæ тынг хорз зонынц сæ хъуыддаг, кæцытæ аразынц реалон проекттæ, уыцы нымæцы экономикон, фæсивæдон проекттæ, уыцы проектты реализаци дæр кæнынц сæхæдæг, кæй зæгъын æй хъæуы, уый тынг хорз хъуыддаг у.

Паддзахад уавæртæ аразы, цæмæй рæзой æхсæнадон организацитæ. Уыимæ иумæ ма сын фадат дæтты, цæмæй сæ дзыллон-информацион фæрæзты фæрцы адæмы рæгъмæ дæр хæссой», — загъта РХИ-йы Президенты Администрацийы мидæггагон политикæйы управленийы сæргълæууæг Уанеты Мурат.

Ныхас цыд Октябры уынгыл, раздæры кинотеатр «Ирыстон»-ы бынаты ног кинотеатр аразынвæнд кæй цæуы, уый тыххæй дæр. Мадзалы хайадисджыты хъуыдымæ гæсгæ, уыцы бынаты хуыздæр уаид сквер саразын, нæ горæты сквертæ кæй нæй, уымæ гæсгæ.

Тымбыл фынджы иннæ хайадисджытæ дæр сæ хъуыдытæ загътой республикæйы æхсæнадон организациты рæзты æнæмæнгхъæуындзинады тыххæй.

ОСИАТЫ Индирæ