Пенсион ифтонгады ногдзинæдтæ

Уæрæсейы Федерацийы президент Владимир Путин ацы аз 20 февралы Федералон Æмбырдмæ йе ‘рвылазон ныстуаны цы ахсджиаг фарстытыл дзырдта, уыдонæй иу уыди Уæрæсейы æмбæстæгты пенсион ифтонгад фæфылдæр кæныны фарст. Паддзахадон Думæйы хорзыл нымад æрцыд ныртæккæ пенси чи исы, уыцы æмбæстæгтæн сæ пенситæ фæфылдæр кæныны тыххæй закъоны проект. Йæ къух ыл æрфыста бæстæйы сæргълæууæг дæр.

Уыцы закъонмæ гæсгæ ныртæккæ пенси чи исы, Уæрæсейы уыцы æмбæстæгты цалдæр къордæн бафтыдæуыдзæн сæ пенсион ифтонгадмæ. Федералон æмбырдмæ Владимир Путины ныстуаны фæстæ Фæллойады министрад рахаста ахæм фæндон, цæмæй ныр пенситæ индексацигонд цæуой фæцæрыны минимумы бæрц хынцгæйæ. Афтæмæй уал фыццаг нысан кæндзысты уæлæмхас социалон бафыстытæ, уый фæстæ индексаци æмæ æрвылмæйон пенсион бафыстытæ. Афтæмæй пенсиисджыты пенсион ифтонгад фылдæр уыдзæн фæцæрыны минимумæй индексаци æмæ æрвылмæйон бафыстытæ цас уыдзысты, уыйбæрц.

Ацы ног нымад æввахс рæстæджыты пенсиисджыты алкæцы къордмæ не ‘рхаудзæн, уыцы нымæцы æфсæддонтæ, йæ фæллойадон архайд чи нæ ныууагъта, уыцы пенсиисджытæ, тыхон æмæ барадхъахъхъæнæг органты кусджытæ. Зæгъæм, кусгæ чи кæны, уыцы пенсиисджытæн сæ пенситæм æфтын райдайдзæн ацы аз августы мæйæ фæстæмæ. Æфсæддонты пенситæ та фæфылдæр уыдзысты ацы аз 1 октябрæй.

Социалон (кармæ гæсгæ) пенси фæфылдæр уыдзæн ацы аз 1 майæ. Бæрæг куыд у, уымæ гæсгæ уыцы бафыстыты бæрц уыдзæн 2,4 –  4 проценты бæрц, пенсиисæг цы регионы цæры, уымæ гæсгæ. Ныртæккæ социалон пенси астæуккаг нымадæй у 9 055 сомы, рæзгæ та скæндзæн 9 217 сомы онг. Ацы пенсийы хуыз хъуамæ ма уа фæцæрыны минимумæй къаддæр. Кæд æмæ къаддæр уа, уæд пенсиисæгмæ æмбæлы паддзахады уæлæмхас æххуыс райсын.

Фæдзæхстон (фæллойадон) пенсиисджыты пенситæм бафтдзæн 7 проценты, æмæ уый та цалдæр хатты фылдæр уыдзæн инфляцийы æмвæзадæй. Пенсимæ æфтыд æрцæудзæн дыууæ фæлтæрæй. Фыццаг сæм бафтдзæн ацы аз 1 январæй (4 проценты), стæй та ацы аз 1 майы (3 проценты). Индексацийы фæрцы фæллойадон пенситæм бафтдзæн 1 мин соммæ æввахс.

Æфсæддонты пенситы индексаци хъуамæ райдайа ацы аз 1 октябры, æцæг Паддзахадон Думæйы Хъахъхъæнынады фæдыл комитет бахаста фæндон, цæмæй уыцы бафыстытæ нымад æрцæуой 1 январæй.  Уыцы пенсиисджыты нымæцмæ хауынц Уæрæсейы гвардийы, Мидхъуыддæгты, Федералон Æдасдзинады службæйы æфсæддон службæгæнджытæ. Уыдонæн сæ пенситæм бафтдзæн 6,3 проценты.

Кусгæ чи кæны, уыдоны пенситæн закъонмæ гæсгæ индексаци не ‘мбæлы. Уыдонæн сæ пенситæм æфты баллтæм гæсгæ. Иу баллы аргъ у 80 сомы. 2019 азæй кусæг пенсиисджытæн лæвæрд æрцæудзæн иууыл фылдæрæй 3-гай пенсион баллтæ. Уыцы уæлæмхас æхца уыдон исын райдайдзысты ацы аз 1 сентябрæй. Закъон куыд амоны, уымæ гæсгæ фæллойадон пенсийæн индексацийы бар ис æрмæстдæр, пенсиисæг йæ куыст куы ныууадза, уыцы бонæй. Уыцы бонæй фæстæмæ та раздæр цы бакуыста, уыцы азы индекстæ цæуынц нымад æмæ æфтыд йæ пенсимæ.

Инвалидты пенситæм бафтдзæн 2,4 проценты æмæ ацы азы 1 апрелæй суыдзæн:

– гуырдзæй I-аг къорды инвалидтæн æмæ инвалид сывæллæттæн – 12 730, 82 сомы;

– I-аг къорды инвалидтæ æмæ гуырдзæй II къорды инвалидтæн – 10 609, 17 сомы;

– II-аг къорды инвалидтæн (гуырдзæй инвалидтæй дарддæр) – 5 304, 57 сомы;

– III-аг къорды инвалидтæн – 4 508, 92 сомы.

Адæймагыл 80 азы цы мæй сæххæст уа, уыцы мæйæ фæстæмæ йæ пенсимæ æфты 5 443 сомы. Уый тыххæй йæ сæрмагондæй Пенсион фондмæ цæуын нæ хъæуы.

Йæ дарæджы чи фесæфта, уыдонмæ хауынц сидзæр сывæллæттæ, ныййарджытæй сæ иу кæнæ дыууæ дæр кæмæн нал сты, уыдон. Ахæмты пенситæ уыдзысты:

– ныййарджытæй сæ иу кæмæн нал ис, уыдонæн – 5 304, 57 сомы;

– ныййарджытæ дыууæ дæр кæмæн нал сты, уыдонæн  – 10 609, 17 сомы.

Ацы бафыстытæ дæр фæфылдæр уыдзысты 1 апрелæй. Уымæй дард-дæр ма адæймагмæ цалдæр хуызы пенси куы æмбæла, уæд йæ бон у, пайдадæр æм дзы кæцы кæсы, уый равзара.

Пенсион ифтонгады хъуыддаджы ногæй цы ис, уымæ хъус дарæн ис УФ-йы Пенсион фонды сæрмагонд сайтыл.

 

Æрмæг бацæттæ кодта Годжыцаты Нелли