Июлы мæйы горæт Цхинвалы киноконцертон зал «Чермен»-ы уыд премьерæ киноныв «Ирон вандея»-йæн. Систа йæ курдиатджын æвзонг сфæлдыстадон къорд Мамиты Григолы къухдариуæгадæй, цыран уый йæ тыхтæ фæлвары режиссеры амплуайы. Кинойы дзырд цæуы 20-æм азты гуырдзыйы геноцидыл. Хуссар Ирыстоны адæмы ныхмæ. Цæгат-ирыстойнаг журнал «МВ Маqazine»-йы уацхæссæг Токаты Аннæ æрæджы фембæлд Мамийы фыртимæ, цæмæй киномæкæсæджы базонгæ кæна йемæ. Дæлдæр сын мыхуыр кæнæм сæ ныхас фæцыбыргондæй.

– Дæ бон хорз, Григол. Хъыгагæн, мах дæу тыххæй цъус зонæм æмæ ма мын радзур, кæм райгуырдтæ æмæ ахуыр кодтай, куыд равзæрстай дæ професси.

– Æз райгуырдтæн мæ чысыл райгуырæн бæстæ – Хуссар Ирыстоны Къостайыхъæуы. Чысылæй фæстæмæ мæ йæхимæ æлвæста аивад: кафын райдыдтон 6-аздзыдæй, мæ тыхтæ фæлвæрдтон хуызфыссынады дæр, æгæрыстæмæй, бацæуынмæ хъавыдтæн нывгæнæн ахуыргæнæндонмæ дæр. Фæлæ кафт мæ царды тынгдæр æрбиноныг æмæ бирæ рæстæджы уый сси мæ ахсджиагдæр хай – уыдон уыдысты Паддзахадон ансамбль æмæ Адæмон театры азтæ. Диссаг у, фæлæ ма бынат баззад, сфæлдыстадон архайд мын чи нæ уыд, уымæн:  театралон институтмæ бацæуыны размæ цалдæр азы бакуыстон ОМОН-ы. Фæлæ уæддæр, стыр амондæн, æз равзæрстон раст фæндаг. 2009 азы сдæн Б. Щукины номыл театралон институты студент æмæ йæ каст фæдæн сырх дипломыл. Ам æз мæхицæй куыд æппæлын (худы). Æппæлын, уымæн æмæ сæрыстыр дæн, кæй кæнын уарзон хъуыддаг. Уæдæй абонмæ кусын Хетæгкаты Къостайы номыл Хуссар Ирыстоны Паддзахадон драмон театры.

– Дæ куыст æдзухдæр домы стыр куыстуарзондзинад. Цы нымайыс дæ профессийы сæйрагдæрыл?

– Цæмæй хыссæ сызмæнтай, уый тыххæй хъæуы ссад æмæ дон. Æмæ цæмæй хæрзвых æмæ аив рауайа, уый тыххæй та хъæуы алыгъуызон амæлттæ. Гæнæн ис, уыцы алыгъуызæттæ баиу кæнай, фæивай пропорциты æмæ уый фæстиуæгæн райсай продукттæ: дзул, торт, адджын гуылтæ, боныфæстагмæ, макаронтæ дæр. Афтæ мæ царды дæр – сæ сæйрагдæр æмæ бындурондæр у фæндондзинад æмæ курдиат.

– «Ирон Вандея» – зæгъ-ма, куыд райгуырд фильмы идейæ.

– Ме ‘мбал мын радзырдта Валикъо Джугъелийы чиныг «Тяжелый крест»-ы тыххæй. Мæ адæмы бирæ хъизæмæрттæ адæймаджы зæрдæ æнкъуысын кодта æмæ аскъуыддзаг кодтон: уыцы темæйыл хъуамæ фильм сисон. Мæ фарсмæ æрбалæууыдысты дзæвгар адæм: кинонывы продюсер Бестауты Юлия, оператор æмæ монтажер Хаситы Михаил, режиссеры æххуысгæнæг Цхуырбаты Сергей, костюмтæ хуыйæг Сиукъаты Ларисæ, курдиатджын актертæ, Паддзахадон театр… Зæгъын хъæуы, мах бакодтам, гæнæн цæмæн нæ уыд, ахæм куыст – киноныв систам æрмæстдæр 30 мин сомæй. Фæнды мæ зæгъын, Бестауты Юлия у канд коллегæ нæ, фæлæ ма æмхъуыдыгæнæг дæр. Юлия мæ фарсмæ уыд райдианæй фæстæмæ æмæ æппæт куыстытæ дæр бакодтам иумæ.

– Фильмы бюджет 30 мин сомы фехъусгæйæ, мæ бафæрсын фæнды: сымахæн куыд бантыст уыцы цъус æхцайæ кино ахæм æмвæзадыл саразын?

– Мæхæдæг дæр æй нæ зонын. Нæ хъуыды куы бамбарын кодтам, уæд адæм æмгуыстадыл дæр разы кодтой æмæ ахæм адæм æрцагурыны хъуыддаджы Бестауты Юлия бакуыста æнувыдæй. Архайдтой дзы куыд профессионалон актертæ Бибылты Сослан, Чохели Натия, Козаты Сæлимæт, Козаты Ромик, Битарты Бесо, афтæ ма дæсæм-иуæндæсæм кълæсты скъоладзаутæ æмæ Дменисы хъæуы цæрджытæ дæр. Иудзырдæй, уыдысты 100 адæймагæй фылдæр.

– Григол, радзур-ма, дæ хорзæхæй, кинонывæн ахæм ном цæмæн ис æмæ дзы цы ис æмбæхст?

– Куыд ма загътон, афтæмæй фильм фæзынд историон документ бакæсыны бындурыл, йæ автор у Хуссар Ирыстоны знаг Валикъо Джугъели. Уыцы чиныджы уый Хуссар Ирыстоны арæх бары Вандеяимæ. Джугъелийы хуссарирыстойнаг Вандея сси Ирон Вандея. Англисаг æвзагæй ацы фразæйы тæлмац у «æфсæйнаг Вандея». Кинонывы номы барстæуы Цхинвал Вандеяимæ, номхуындæй «æфсæйнаг Цхинвал», йæ бон баци уыцы азты хъизæмæрттæн бафæразын.

– Куыд ацыд премьерæ Цхинвалы?

– Премьерæйæн уыд стыр æнтыст, æз уый æнхъæл нæ уыдтæн. Радон хатт бау-уæндыдтæн, хъуыддаг нæ кæй ис, йæ ив-гъуыд æмæ нæ иумæйаг сомбоныл чи тыхсы, ахæм диссаджы адæймæгтимæ.

– Дæ фæнд у Хуссар Ирыстоны æддейæ кино равдисын?

– Нæ абоны царды уæвынад кæнынц бæрæг хиæдтæ. Уыдон хынцгæйæ хъæуы архайын æвæстиатæй, сабырæй сæм кæсæн нæй. Уыцы хорз хиæдты фæрцы адæмæн бантыст царды зын уавæрты фидар фæлæууын. Уымæ гæсгæ мæ фæнды, цæмæй фильм æвдыст æрцæуа Хуссар Ирыстоны арæнтæй æддейæ, цæвиттон, Дзæуджыхъæуы.

Хуыбиаты Н.

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.