Хуссар Ирыстоны Паддзахадон университет банысан кодта йæ 85 азы юбилей. Юбилейон мадзал уагъд æрцыд Цхинвалы киноконцертон зал “Чермен”-ы.

Истори хъæздыг у ацы уæлдæр ахуыргæнæндоны  алыхуызон зæрдылдарæн цаутæй, зынгæ ахуыргæндты нæмттæй. Рæзгæ фæлтæры хъомылгæн-джытæй дарддæр ма ардыгæй рацыдысты политиктæ, спортсментæ, нывгæнджытæ, æмæ бирæ æндæр ахсджиаг дæсныйæтты минæвæрттæ.

ХИПУ-ы арӕзтад ӕмӕ размӕцыд райдыдта 1932 азы. Уæд, ӔКП(б) ЦК барамынды бындурыл райст ӕрцыд уынаффæ горӕт Сталиниры педагогон ахуыргæнæндон байгом кӕныны фӕдыл. Фӕстӕдӕр, 1939 азы, ахуыргæнæндонæй арæзт æрцыд  педагогон институт. 1993 азы та хуссарирыстойнаг институты бындурыл сырæзт нæ абоны университет.

Хуссар Ирыстоны ныхмӕ Гуырдзыстоны агрессийы рӕстӕджы 2008 азы августы       ХИПУ-ы бӕстыхай сыгъд æрцыд. Фæлæ уый ногæй арæзт цæуы, æмæ 2017 азы кæронмæ байгом уыдзæн ног университетон комплекс.

Ныртӕккӕ Хуссар Ирыстоны иунӕг уӕлдӕр ахуырадон уагдоны ахуыр кӕны 3115 студенты. Университеты ӕдӕппӕтӕй ис фондз факультеты ӕмӕ 24 кафедрӕйы. Университеты персоналы нымӕц у 396 адӕймаджы, уыдонӕй профессортæ æмæ ахуыргӕнджытæ – 207 адӕймаджы.

Ам архайы спортивон комплекс, автошкола, типографи æмæ йæхи видеостуди. Студенттæн дзы арæзт цæуы æппæт фадæттæ дæр сæ дæсныйады фæдыл алывæрсыг зонындзинæдтæ райсынæн. Ахуырадон процесс у бæрзонд æмвæзадыл æвæрд. Æппæт ацы мадзæлттæ пайда сты студенттæн сæ фидæны дæсныйад бауарзынæн. Нырыккон  ахуыргæнæн фæрæзтæ студенттæн сты æнцонархайд. Куыд сæ ахуырадон, афтæ се сфæлдыстадон курдиат раргом кæнынæн дæр университеты арæзт цæуы æппæт дæр. Хорз уавæртæ сарæзтой ахуыргæнæндоны кафджыты къордæн. Спортзалты ис æппæт хъæугæ спортивон ифтонгад. Æмдзæрæндон дæр æрцыд цалцæггонд. Сыгъдæг æмæ райдзаст хатæнтæ, хинайæнтæ, фæлладуадзæн бынæттæ. Æппæт ацы куыстытæ конд æрцыдысты нæ паддзахады æмæ ректор Тедеты Вадимы  архайды фæрцы.

Юбилейы цытæн ХИПУ-йы разамынад бацæттæ кодта хъæздыг æмæ цымыдисон ма-дзал, æмæ ма йемæ иумæ фыццагкъурсонты  æрвылазон бæрæгбон «Посвящение в студенты» дæр.

Цытджын юбилейон мадзалмæ æрбацыдысты нæ республикæйы къухдариуæггæн-джытæ Президент Бибылты Анатоли, Хицауады Сæрдар Пухаты Эрик, Парламенты Сæрдар Гасситы Петр, ахуырад æмæ зонады министр Гасситы Натали æмæ æндæр бæрнон разамонджытæ.

Мадзал байгом гимнæй, æмæ уый фæстæ университеты студенттæн сæхи бацæттæгонд видеоæрмæгæй.

Ирдæй дзы æвдыст цыд университеты историон цаутæ. Уазджытæ федтой университеты æрвылбонон цардæй ист къамтæ, йæ традицитæ, ХИПУ-йæ рацæуæг олимпион спортсменты, кафты къорды архайд æмæ типографийы куысты тыххæй. Афтæ ма уæрæсейаг иукъорд университеттимæ бастдзинæдтæ арæзт кæй цæуы, уый фæдыл æрмæджытæ.

Президент Бибылты Анатоли юбилейы 85 азы цытæн профессортæн æмæ ахуыргæнджытæн радта рес-публикон хæрзиуджытæ, кады грамотæтæ æмæ арфæйы фыстæджытæ.

Уæрæсейы стратегион иртасынæдты институты ректор Леонид Решетников арфæйы фыстæг æрæрвыста Президент Бибылты Анатоли  æмæ ХИПУ-йы ректор Тедеты Вадимы номыл. Уый студенттæн бафæндыд, цæмæй сæ Райгуырæн бæстæйыл уой æнувыд. Фæсивæдæн сæ царды сæйрагдæр сты сæ хъуыддагыл æнувыддзинад  æмæ ахуырдзинад.  Уый ма банысан кодта, Уæрæсейы стратегион иртасынæдты институт дарддæр дæр ХИПУ-имæ æмгуыстад кæй кæндзæн.

Бæрæгбонон мадзалы бакастысты М. В. Ломоносовы номыл Мæскуыйы Паддзахадон университеты ректор Виктор Садовничийы арфæ дæр.

Студенттæн æмæ ахуыргæнджытæн ма арфæйы ныхæстæ загътой уæрæсейаг уазджытæ дæр.

Ректор Тедеты Вадим студенттæн æмæ ахуыргæн-джытæн раарфæ кодта сæ университеты 85 азы юбилейы цытæн. Уый бузныджы ныхæстæ загъта мадзалмæ æрбацæуæг цытджын уазджытæн. Банысан кодта, зæгъгæ, нæм нæ республикæйы разамонджытæ кæй æрбацыдысты, уый нысан кæны,  махæн кæй кæнынц стыр аргъ, Уæрæсейæ нæм цы уазджытæ ис, нæ университетмæ æвдисынц сæ хæлар ахаст.

Уый ма йæ раныхасы банысан кодта, зæгъгæ, нæ университеты стыр æнтыст баст у, 90-æм уæззау азты йæ куыст чи нæ ныууагъта, уыцы æнувыд ахуыргæнджытыл.

Университеты ректор Тедеты Вадим ма загъта, зæгъгæ, нæ республикæйæн æддæмæ ацæугæйæ, уый сæрыстыр вæййы нæ уæлдæр ахуыргæнæндонæй æмæ ныфсджынæй фæтох кæны йæ интерестыл. “Æхсызгон мын у, нæ рауагъдонтæ æнтыстджынæй сæхи кæй æвдисынц алы къабæзты. Се ‘хсæн ис фæлтæрдджын политиктæ, журналисттæ, бизнесментæ, спортсментæ”, – загъта уый.

Бирæ бузныджы ныхæстæ ма загъта, æмгуыст цы университеттимæ кæнынц, уыцы уæлдæр ахуыргæнæндæтты къухдариуæггæнджытæн.

Зæрдиаг арфæйы ныхæстæ студенттæн æмæ æппæт университеты коллективæн загъта Республикæ Хуссар Ирыстоны Президент Бибылты Анатоли:

“Нæ фыццагкъурсонтæн царды сæххæст ис сæ бæллицтæй иу нæ университеты студенттæ кæй систы, уымæй, уыдонимæ кусынц фæлтæрд ахуыргæнджытæ æмæ зонадон архайджытæ.

Нæ университеты коллектив кæддæриддæр фæси-вæды хъомыл æмæ ахуыр кæныны хъуыддагыл куыстой зæрдиагæй. ХИПУ-йы ахуыр кæнгæйæ, не студенттæ райсынц хъæуæг зонындзинæдтæ æмæ ахсджиаг дæсныйæдтæ, уыдон та сын тынг бабæззынц сæ фидæны царды.

Нæ фыдæлтæ хиуылхæцгæ уыдысты. Æмæ мах хæс та у уыдонæн аргъ кæнын, цыкурайы фæрдыгау сын сæ кад хъахъхъæнын. Не ‘гъдæуттæ сты махæн нæ цæсгом, нæ цард æмæ нæ удварны хæзнатæ, сты дзаг фарн æмæ амондæй. Йæхи ирон чи хоны, уымæн сæ хъуамæ йæ зæрдæ райа, сæрыстыр сæ уа, тырна, цæмæй сын арфдæр базона сæ мидис, сæ апп. Кæмфæнды дæр ма уат, бахъахъхъæнут уæ ирон æвзаг, уæ ирон фарн, уæ ирон æгъдæуттæ. Махæн абон у стыр бæрæгбон, хъуамæ уæм сæрыстыр, ирæттæ кæй стæм, уымæй”, – банысан кодта Президент.

Университеты куыст афтæ арæзт у, æмæ дзы фæсивæдæн æрмæст зонындзинæдтæ нæ амонынц, фæлæ архайынц, цæмæй æрыгæттæн раргом уой сæ аивадон курдиæттæ. Уымæн та æвдисæн уыд бæрæгбоны концерт.

Дриаты Лейла

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.