Республикæйы хицауады Сæрдары хæдивæджы хæстæ рæстæгмæ æххæстгæнæг Александр Реутов дзы сæрдариуæг кодта, афтæмæй уыд, сусæг куыст чи кæны, уыдоны нымæц фæкъаддæр кæнынæн мадзæлттæ аразыны тыххæй ведомствоты ‘хсæн республикон къамисы æмбырд. Архайдтой дзы РЦИ-Аланийы прокурор Владимир Векшин, Пенсион фонды хайады сæргълæууæг Таболты Сергей, Хъалонтæ æмбырдгæнæн инспекцийы разамонæг Таймазты Тимур æмæ иннæ бæрнон кусджытæ. Сæрдариуæггæнæг куыд фехъусын кодта, афтæмæй æнæзакъон куысткæныны ныхмæ цы бирæ мадзæлттæ аразынц, уыдон нырма ницы ахъаз фесты.
Закъонмæ гæсгæ сæрмагонд куыстуæтты хицæуттæ дæр хæсджын сты, цæмæй сæ кусджыты тыххæй фиддонтæ хæссой пенсион фæдзæхстадмæ. Уыдонæй аразгæ уыдзæн сæ фидæны пенсийы бæрц. Бæрæг куыд у, афтæмæй сæрмагонд къамис ацы азы райдайæны сбæрæг кодта, чи кусы, фæлæ куыстуаты официалон уагæй фидаргонд чи нæу, ахæмтæ мины бæрц. Уый æрмæст чи сбæрæг, уыдон.Уыдонæй 900 бæрц бахæсджын кодтой, цæмæй сæ куыст закъоны бындурыл сфидар кæной.
Æмбырды боны фæткмæ гæсгæ, къамисы разамонджытæ хъуамæ скодтаиккой дзуапдæттæн докладтæ цы бакуыстой, уый тыххæй. Фæлæ Александр Реутов куыст æндæрхуызон саразыны фæндон бахаста. «Къамис нывыл нæ бакуыста, уый бæлвырд у. Уæ размæ æвæрд хæстæ сæххæст кодтат æрмæст дыууæ проценты бæрц. Уый гæнæн куыд ис, æмæ нæ республикæйы 704 мин цæрæгæй 536 мин адæймаджы нæ кусы. Афтæмæй нæм хъæздыг адæм дæр чысыл нæй. Мæн уырны, куыстхъом адæмæн æппынкъаддæр, сæ 50 проценты кæй фæллой кæнынц, уый. Уыдонæн сæ фылдæр хай сæ куыст не ‘ргом кæнынц. Афтæмæй бюджетмæ æфтиæгтæ нæ цæуы. Æргом кусæг адæм та хъалонтæ фидынц, æмæ уыдоны хардзæй иннæтæ лæвар медицинон æххуыс исынц, сæ кармæ куы бацæуынц, уæд та – пенси. Æз кæддæриддæр фæзæгъын, амалхъомад, бизнес кусын уадзæм, ма сæ хъыгдарæм, фæлæ, æрмæст дæхи гуылы бын æндзарай, уый гæнæн нæй. Хъæуы комкоммæ ныхас куыстуæтты разамонджытимæ. Хицæн ведомствотæн, районты сæргъ-лæуджытæн хорз зонгæ сты, сусæг кусджытæ чи дары, уыдоны нæмттæ. Æмæ æппæт гæнæнтæй дæр спайда хъæуы», – загъта Александр Реутов æмæ ма дæнцæгæн æрхаста зæххы хъалон. Хуымзæххытæ республикæйы 186 мин гектары ис, зæххы хъалон та æмбырд кæнæм æрмæст 14 милуан сомы. Æфтиæгтæ куынæ цæуа, уæд дотацитæм æнхъæлмæ кæсæн нæй…
Куыстуæтты законæй фидаргонд чи нæ у, афтæмæй мызд чи исы, уыдон раргом кæнынæн, æмбырды архайджыты куыд бауынаффæ кодтой, афтæмæй цыбыр рæстæгмæ хъуамæ саразой иумæйаг кусæг къордтæ, хицæн минис-традты, ведомствоты æмæ районты администрациты бæрнон кусджытæй. Нæ экономикæйы алы къабазы дæр уавæр æргомæй равдисын, – уый уыдзæн сæ фыццаградон хæс.
Курортæн – ахадгæ æххуыс
Бирæтæ йæ зондзысты, советон дуджы Цæгат Ирыстон йæ курорттæ, пансионаттæ, санаторитæй цас пайда иста, уый. Ныр нæм туристтæ афтæ арæх нал æфтынц, стæй канд махмæ нæ… Йæ аххосаг ма у, улæфæн бынæт-тæн сæ фылдæр заууатмæ кæй æрцыд, уый дæр. Уымæн æмæ сыл республикæйы бюджет нал æххæссы. Кæд дзы искæцы федералон программæмæ бахауы, уæд уый та банымайæн ис хорз æнтыстыл. Æппæт уыдæттыл, стæй республикæйы æмткæй туризмы рæзты тыххæй ныхас цыд Цæгат Ирыстоны Сæргълæууæджы хæстæ рæстæгмæ æххæстгæнæг Битарты Вячеслав æмæ туризмы хъуыддæгты фæдыл комитеты сæрдар Гæджиты Вильямы ‘хсæн. Уый республикæйы разамонæгæн радзырдта курорт «Цъæй»-ы реконструкцийы тыххæй. Куыд банысан кодта, афтæмæй «Цъæй» хаст æрцыд федералон нысанмæздæхт программæмæ «Развитие внутреннего и выездного туризма». Проекты нысан у «Цъæй»-ы рæзт æмæ реконструкцийыл бацархайын, туристты æргом æм раздахын. Гæджийы фырт куыд бафиппайдта, афтæмæй ныридæгæн амынд курорты разамындимæ бастдзинæдтæ сфидар кæнын фæнды итайлаг туристон бизнесы разамынды æмæ рæхджы йемæ хуыздæр базонгæ уыдзысты. Уый къухы куы бафта, уæд та советон дуджы зындгонд курортæн йæ кады ном айхъуысдзæн, бюджетмæ та хорз пайда æрбацæудзæн. Проекты аргъ у иу миллиард æмæ 500 милуан сомы. Уыдонæй федералон бюджет рахицæн кæндзæн иу миллиард сомы.
Уыимæ амынд территорийыл раздæры турбазæ «Горянкæ»-йы бынаты арæзт æрцæудзæн дунеон стандарттæн дзуапп чи дæтдзæн, ахæм рекреацион комплекс.
Битарты Вячеслав бахæс кодта Туризмы комитеты разамонæгæн, цæмæй бацæттæ кæны федералон æмвæзадыл хъæугæ документтæ «Цъæйы» арæзтады фыццаградон фарстытимæ æмæ рæстæгыл ахсджиаг хъуыддагмæ æрæвналой.
Нæ уацх.
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.