Эргнеты хъæуы, арæнмæ хæстæг, ногазон мадзалы ныхас кæнгæйæ, бафидауыны æмæ æмбæстагон æмбарады фарстаты фæдыл Гуырдзыстоны паддзахадон министр Кетеван Цихелашвили хъусдард аздæхта хицауадон инициативæ «Къахдзæф хуыздæр фидæн-мæ» реализаци кæныны ахсджиагдзинадмæ. Йæ ныхæстæм гæсгæ, программæ архайдзæн æххæст гуырахстæй 2019 азæй. Гуырдзиаг проекты нысан у арæнгæрон районты базарад æмæ хъуыддагон контакттæ рæзын кæнын, абхазæгтæ æмæ ирæттæн медицинон лæггæдтæ кæнын, Гуырдзыстоны æмæ уымæн æдтейæ уæлдæр ахуыргæнæндæтты ахуыр кæныны фадат дæттын.

Банысан кæнын хъæуы, ахæм инициативæтæ кæй уыдис Гуырдзыстоны раздæры президент Саакашвилимæ дæр. Уыдонæй сæ иуы æгæрыстæмæй, фехъусын чындæуыд Фондзбонон хæсты размæ. 2008 азы апрелы Саакашвили æрсидт Абхаз æмæ Хуссар Ирыстоны цæрджытæм, цæмæй «иумæ аразæм демократон, сæрибар æмæ дидинæфтауæг паддзахад, кæцыйы хъахъхъæд цæудзысты æппæт этникон къордты минæвæртты бартæ». Фæлæ йæ дарддæры архайдтытæ æмæ 2008 азы августы трагикон цаутæ фенын кодтой, йæ ныхæстæ хи-нæйдзаг митæй дарддæр кæй ницы уыдысты.

Ситуаци нæ фæивта абоны бонмæ дæр. Гуырдзыстоны хицауиуæгады официалон хъусынгæнинæгтæм нæ кæсгæйæ, стыр дызæрдыгдзинæдтæ æвзæрынц, Гуырдзыстоны разамынад цæттæ кæй у Абхаз æмæ Хуссар Ирыстонимæ æмбæлон диалогмæ. Куыд фæтк, афтæ рæсугъд ныфсыты фæстæ æмбæхст вæййынц сайæн митæ.

Афтæ программæ «Къахдзæф хуыздæр фидæнмæ»-йы дзырд цæуы Хуссар Ирыстон æмæ Абхазæй Евроцæдисы бæстæтæм Гуырдзыстоны территорийыл товарты гæнæнуæвæн экспортыл. Фæлæ Гуырдзыстонæн йæхицæн проблемæтæ ис европæйаг базары йæ продукт реализаци кæныны   хъуыддаджы. Гуырдзыстойнаг товарты кæм æлхæнынц, уыдон Евроцæдисы бæстæтæ не сты, фæлæ Уæрæсе æмæ Турк. 2017 азы Уæрæсемæ экспорты гуырахст схызт 396,7 милуан доллармæ æмæ уый та у гуырдзиаг товарты экспорты æппæт гуырахстæн йæ 14,5 проценты. Уымæй дарддæр ма, европæйаг базары тыхджын конкуренци хынцгæйæ, Гуырдзыстоны хицауиуæгадæн йæ къух нæ аразы абхаз æмæ хуссарирыстойнаг товаруадзджытæн æххуыс кæнын, уымæн æмæ уымæй уæлæмхас зындзинæдтæ сараздзæн гуырдзиаг бизнесментæн.

Гуырдзыстоны хицауады фæнд Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы æмбæстæгтæн, визæтæ нæ райсгæйæ, европæйаг бæстæтæм цæуыны фадат аразын, у иронион. Гуырдзиæгтæн сæхицæн европæйаг бæстæты территорийыл туризмы, хæстæджытæм ацæуыны, медицинон æххуыс райсыны нысæнт-тæн сæ бон нæу æмæ уой 90 бонæй фылдæр. Уыимæ ма Германы фæсарæйнаг хъуыддæгты министр Томас де Мезьер фæндон бахаста, цæмæй Гуырдзыстонимæ Евроцæдисы бæстæты æнæвизæйон режим урæд æрцæуа, Европæйы гуырдзиæгтæ цы фыдракæндтæ саразынц, уыдон кæй фылдæр кæнынц, уый тыххæй. Афтæ ма Германы хицауиуæгад райгонд нæу, Гуырдзыстоны æмбæстæгтæ æдзух кæй фæлварынц лигъдоны статус, æххуыс æмæ сæм цæрыны бар райсыныл.

Æнæбындур сты Гуырдзыстоны разамынады лозунгтæ ирæттæ æмæ абхазæгтæн Гуырдзыстоны æмæ йæ арæнты æдтейæ уæлдæр ахуыргæнæндæтты ахуырдзинад райсыны бар радтыны тыххæй. Банысан кæнын хъæуы уый æмæ ныртæккæ алы иронæн дæр йæ бон у æмæ йæхæдæг бадæтта йæ документтæ кæцыфæнды европæйаг уæлдæр ахуыргæнæндонмæ, уæрæсейаг æмбæстагдзинад æм куы уа, уæд. Уымæн Гуырдзыстон, куыд æхсæнылæг, афтæ ницæмæн хъæуы.

Бæлвырд у, Гуырдзыстоны хицауады ног инициативæтæ кæй сты æрмæстдæр радон бафæлвæрд республикæты Гуырдзыстоны скондмæ бакæныны. Æгæрыстæмæй, гуырдзиæгтæм сæхимæ дæр уый цасдæрбæрцæй худæгау кæсы. Æхсæнадон хъуыддæгты Гуырдзыстоны институты дунеон ахастыты программæйы къухдариуæггæнæг Торнике Шарашенидзе фехъусын кодта, зæгъгæ, программæ «Къахдзæф хуыздæр фидæнмæ»-йæн æнтыст нæ уыдзæн. «Æнæрхъуыдыдзинад у ирæттæ æмæ абхазæгтæн Евроцæдисимæ сæрибар базары фадат дæттын, кæцы фадатæй нæ цæрджытæн дæр нæй нормалонæй пайда кæнын», – банысан кодта уый.

Гуырдзыстоны разамынадæй хъауджыдæр Хуссар Ирыстоны æмæ Абхазы хицауиуæгадмæ ницы иллюзитæ ис радон «сабырадон планмæ» ахасты. Иууыл растдæр æмæ логикондæр уаид, цæмæй Гуырдзыстон банымайа Хуссар Ирыстон æмæ Абхазы хæдбардзинад æмæ стабилондзинады, фидæны фæлтæрты дидинæфтыды хæрзиуæгæн нæ бæстæты ‘хсæн гъæдджын æхсæнхицауадон диалог аразын. Ацы процессæн нæй альтернативæ.

Ахæм уавæрты Гуырдзыстоны хицауады райдианы хъæуы, цæмæй йæхимæ райса хæс, уыимæ фыстæй дæр, тыхæй ма спайда кæныны тыххæй, уый фæстæ та Хуссар Ирыстон æмæ Абхазимæ æмбар диалог аразын, дипломатон фæрæзтæй.  Тугкалæн хæстыты сæрибардзинад æмæ хæдбардзинад сæ къухты кæмæн бафтыд, уыцы ирæттæ æмæ абхазæгтæ æппындæр не ‘ууæндынц Гуырдзыстоны хицауиуæгады мæнг ныфсытыл.

Джиоты Алыксандр

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.