Ирыстоны пейзажтæ – ахæм у йæ аивады сæйраг мотив курдиатджын ирон нывгæнæг Дыгъуызты Георгийæн. Уый йæ алы уацмысы дæр æвдисы, нæ хæхбæсты стыр уарзтæй кæй уарзы æмæ йыл поэтикон зарæг кæй кæны, Ирыстоны алы къуым, алы гæппæл дæр ын зынаргъ кæй у, уый.
Дыгъуызты Уасилы фырт Георги райгуырд Харбины (Китай) 1923 азы. Райдиан ахуырад дæр райста уым. 1933 азы йæ ныййарджытæ (йæ фыд уыд Китайы Хурскæсæны æфсæнвæндаджы кусæг) æрыздæхтысты сæ райгуырæн Ирыстонмæ æмæ фидæны нывгæнæг йæ ахуыр адарддæр кодта Цхинвалы №2 астæуккаг скъолайы. Уый æмрæстæджы ма цыд Тугъанты Махарбеджы нывгæнæн студимæ дæр. Студи каст фæцис æнтысгæйæ.
1941 азæй 1945 азмæ Дыгъуызты Георги уыд Советон Æфсады рæнхъыты, тох кодта немыцаг фашистты ныхмæ. Æфсадæй ӕрыздæхыны фæстæ куыста нывгæнæгæй Хетæгкаты Къостайы номыл паддзахадон драмон театры.
1947 азы бацыд Тбилисы нывгæнæн Академимæ. Ахуыр кодта аивады зынгæ дæснытæм Шухаев В., Цимакъуридзе А. æмæ Кобуладзе Сергомæ. Академи каст фæцис 1953 азы æмæ уæдæй фæстæмæ цард æмæ сфæлдыстадон куыст кодта Цхинвалы.
Уæлдæр куыд банысан кодтам, афтæмæй Георги, сæйраджыдæр, уыд пейзажист. Уыдис ын æндæр æмæ æндæр пейзажон серитæ. Уыдонæй уæлдай цымыдисагдæр сты, нæ горæт-гæрæтты æмæ хæхты тыххæй цы пейзажты серитæ сфæлдыста, уыдон.
Махæй алчи дæр уыны æмæ зоны нæ урссæр – æнусон хæхты рæсугъддзинад. Фæлæ Георгийы пейзажты мидæг нæ хæхтæ зынынц уддзыдæй, æвзæрын нæм кæнынц цахæмдæр сæрыстырдзинад. Йæ алы уацмысæй дæр кæлы ирон лæджы комулæфт, æгомыг хæхты мидæг – цахæмдæр æгъдауæй æнкъардæуы удæгас лæджы тырнынад, Ирыстоны хъысмæт. Арвмæ схæццæ сты æмæ уырдыгæй дардыл фæлгæсынц.
Уынаг уыд нывгæнæджы цæст. Дыгъуызы фырт нын йæ пейзажты ӕргом кæны, мах кæй нæ хатæм нæ хæхты, ахæм æмбæхст рæсугъддзинад. Уымæн æмæ сæ автор хорз зоны, пейзажы сæйраг у æрдзы бафæзмын нæ, фæлæ æрдзӕн йӕхи «сдзурын» кæнын, йæ пейзажты авторæн бантыст йæ рæстæджы дуджы тугдадзинты цавд равдисын.
Чысыл у Ирыстон, фæлæ йæ стырæй, дардыл уыны нывгæнæджы цæст. «Хæхтæ», зæгъгæ, пейзажты ацы серийы нæ хæхтæ сæ ритмикон радæвæрдæй (уацмысты ахадгæ уæлдæфон перспективæйы фæрцы, нывгæнæг горизонт бæрзонд, фæлæ дард кæй æрæвæры, уый фæрцы) кæд тынг æввахс кæсынц махмæ, уæддæр дардыл у се ‘рзылд. Уымæй авторы фæнды, цæмæй рельефонæй равдиса йæ хъуыды – рухс у Ирыстоны фидæн! Пейзажтæн сæ афыст у рог, хъæздыг сты нюанстæй, ахорæнтæй. Уыдонæй алчи дæр дзурæг у Дыгъуызы фырты нывфыссынадон курдиаты хъæздыгдзинадыл, бæрзонд профессионалон дæсныйадыл.
Дыгъуызты Георги арӕзта натюрмортттæ дæр. Зындгонд ма уыдис куыд график-иллюстратор, афтæ дæр. Уый фæлыстæй йæ иллюстрацитимæ бирæ чингуытæ рауагъта Хуссар Ирыстоны рауагъдады чингуыты сектор.
Дыгъуызты Георги цалдæр азы куыста Хуссар Ирыстоны нывгæнджыты цӕдисы сæргълæууæгæй, Тугъанты Махарбеджы номыл нывгæнæн ахуыргæнæндоны кодта педагогон куыст дæр. Георги ма куыста нывкæнынадон фонды Цхинвалы нывгæнæн-кондадон æрмадзты директорæй.
Хорзæхджын уыд Гуырдзыстоны ССР Сæйраг Советы Президиумы кады грамотæйæ.
Стыр Октябры фæндзай азы бæрæгбоныл Дыгъуызы фырт дæр æмбæлд ног сфæлдыстадон æнтыстытимæ. Юбилеймæ цы уацмыстæ бацæттæ кодта, уыдонæй ахсджиагдæр уыд «Цхинвалы панорамæ». Уацмысы автор æвдисы, Хуссар Ирыстоны автономон областы центр Советон Хицауады азты куыд райрæзт, уый. Ацы ныв у уæды дуджы индустриалон-архитектурон пейзаж.
Æрмæг мыхуырмæ
бацæттæ кодта
ЦХУЫРБАТЫ Ларисӕ
Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.