Ирондзинад æвдисы йæ бахуыйгæ дарæсы

Горӕты уынгты рацӕйцӕугӕйӕ, фынджы фарсмӕ бадгӕйӕ, куысты уӕлхъус, кӕмфӕндыдӕр адӕймаджы рӕсугъд дарӕсы куы фенӕм, уӕд нын æрхӕссы ӕхцондзинад. Дарӕс ӕвдисы адӕймагӕн йӕ миддуне, йӕ хъуыдыкæнынад, йӕ зӕрдӕйы уаг. Ныры рӕстӕджы бирæ ис, алыхуызон дарæс кæм балхæнæм, ахæм дуканитæ. О, фӕлӕ, чизоны, ӕлхӕнӕг хъуыды дӕр нӕ акӕны, цалынмӕ иу кӕнӕ иннӕ хуызы хуыд дарæс дуканийы тӕрхӕгмӕ бахауы, уӕдмӕ уыцы дзаумайы эскиз рымысын ӕмӕ йӕ бахуыйыныл кӕй бахардз вæййы бирӕ рӕстӕг ӕмӕ арæхстдзинад.

Нӕ дуджы арӕх хъусæм дизайнерты кой. Популярон у дизайнеры дӕсныйад. Уӕлӕдарӕсы дизайныл дзургӕйӕ, зӕгъын хъӕуы, ӕмӕ дизайнер ӕрмӕст хуыйгӕ нӕ кӕны, фӕлӕ йӕ сӕйраг хӕс у, дарӕсы фӕлгонц, дарӕсы дизайн рымысын. Уыцы куыст та йӕ-хӕдӕг у ӕнӕхъӕн аивад. Дизайнер суӕвын хуымӕтӕг хъуыддаг нӕу. Уымӕн хъӕуы æрдзон курдиат.

Уыцы курдиатӕй хайджын у, мӕ дзырды сӕр кæуыл у, уыцы ӕвзонг адӕймаг дӕр. Ковалева Леся дæр у уӕлӕдарӕсы дизайнер. Саби ма куы уыд, уӕд тынг уарзта йӕ куклӕтӕн алыхуызон дзаумӕттӕ хуыйын. Афтӕ рӕсугъд ӕмӕ зӕрдӕмӕдзӕугӕ йын-иу рауадысты, ӕмӕ Лесяйы мад æнцонæй фӕфиппайдта, йӕ чызгмӕ кӕй ис хуыйӕджы курдиат. «Афтӕ бирӕ дзаумӕттӕ-иу бахуыдта йӕ куклӕтӕн ӕмӕ-иу ыл мах, хӕдзары бинонтӕ, тынг фӕдис кодтам», – зӕгъы Лесяйы мад Иринӕ.

Цхинвалы  дыккӕгӕм  астӕуккаг скъолайы ахуыргӕнгӕйӕ,Леся уыцыиу рӕстӕджы бацыд нӕ горӕты Тугъанты Махарбеджы номыл нывгӕнӕн ахуыргӕнӕндонмӕ дӕр. Бонӕй бонмӕ чызджы курдиат ӕргом кодта тынгӕй тынгдӕр. Уӕд æрыгон чызг ахуыр кӕнынмӕ ацыд Краснодары Культурӕйы ӕмӕ аивӕдты паддзахадон университетмӕ дизайны факультетмӕ.  Ам  ахуыр кæнгæйæ, йæ ахуыр адарддӕр кодта Мӕскуыйы паддзахадон университеты. Краснодары куыд уыд, афтæ ам дæр специализаци кодта «Костюмы дизайныл»  ӕмӕ йӕ каст фӕци 2015 азы. Уыцы аз бацыд Уӕрӕсейы А. Н. Косыгины номыл паддзахадон университетмӕ,   Технологитæ æмæ аивады дизайны факультетмæ. Каст æй фæцис ацы азы æмæ «Образ, знак и символ в современном дизайне» йӕ магистрон куыст та ахӕм темӕйыл: «Ирæтты традицион костюмы хуызтæ æмæ символтæ».

Размæ, зонындзинæдтæм тырнæг чызджы дизайнеры дӕсныйад та йæ сайдта йӕ фӕдыл ӕмӕ та бацыд уӕрӕсейаг зындгонд дизайнер Вячеслав Зайцевы Модӕйы лабораторийы ӕртӕмӕйон курсы-тӕм ӕмӕ райста сертификат.

Ахуырӕй дарддӕр, Леся хайад иста алыхуызон конкурсты. Цæвиттон, нæ республикæйы, сывӕллӕтты ӕмӕ ӕвзӕнгты республикон конкурсы  бацахста фыццаг бынат. Хайад иста Краснодары уагъдцæуæг  ӕвзонг дизайнерты дунеон конкурс «Русский силуэт»-ы, йӕ дарӕсы коллекци æвдыст цыд «Другой разум», зæгъгæ, ахæм номимæ. Афтæ ма хайад иста Воронежы горӕты модӕйы дунеон фестиваль «Губернский стиль»-ы, Парижы дунеон фестиваль-конкурс «Салют талантов»-ы, номинаци «Графика»-йы ӕмӕ ссис 2-аг къӕпхӕны лауреат; модӕйы дунеон ассамблеяйы та рӕгъмӕ рахаста йӕ коллекци «Свобода вариантов».

Леся куыста Мӕскуыйы ӕндӕр ӕмӕ ӕндӕр компаниты дизайнерӕй æмæ йӕ фӕлтӕрддзинад кодта фылдӕрӕй фылдӕр. Курдиатджын чызгӕн йӕ хъуыдыйы рай-гуырынц ног ӕмӕ ног бӕллицтӕ.  Иу ахӕмы йæм сӕвзӕрд дарӕсы дукани бакӕныны фæнд æмæ йын ӕнцой нал лӕвӕрдта. Æмæ Хуссар Ирыстонмӕ куы æрыздæхт, уæд сӕххӕст йӕ рагон бӕллиц; байгом кодта дарӕсы магазин. Йæ мидӕг ис чысыл ӕрмадз дӕр, цыран ӕвзонг дизайнер фӕцӕттӕ кӕны алыгъуызон хуыд дарӕс. Бирӕ фыдӕбоны фӕстӕ сцӕттӕ вӕййы иу кӕнӕ иннӕ дарӕс ӕмӕ хаст ӕрцӕуы модӕуарзджыты размæ.

Леся йӕхӕдӕг куыд зӕгъы, афтӕмӕй тынг уарзы сӕракимӕ кусын. “Кӕд дизайнеры куыст зын у, уӕддӕр мӕнӕн хӕссы ӕнӕкӕрон ӕхцондзинад ӕмӕ мын тынг ӕхсызгон у, ацы дӕсныйад кӕй равзӕрстон ӕмӕ йӕ кӕй сахуыр кодтон”, – фæзæгъы Леся. Уӕлдай банысанкӕнинаг у уый, ӕмӕ кӕд Лесяйæн йæ фыд уырыссаг у, уӕд йӕ мад та у ирон, схъомыли ис  ирон адӕмы ӕхсӕн ӕмӕ егъау у йæ уарзондзинад ирон адӕммӕ, ирон ӕгъдӕуттӕ ӕмӕ культурӕмӕ. Уый ирдӕй ӕвдисы йӕ дизайнерон куыстыты дӕр. Бахуыйы алыхуызон къабатӕ ирон националон орнаменты хуызтӕй спайда кӕнгӕйӕ ӕмӕ йын рауайынц диссаджы рӕсугъд. Йӕ дипломон куыст дӕр ирон орнаменттимӕ баст кӕй уыд, уый тыххӕй йӕ тынг цымыдис кӕнынц, ӕмӕ зӕгъы, дарддӕр дӕр кæй кусдзӕн националон орнаменттимӕ. Уымӕй дарддӕр ма Леся къабатӕ бахуыдта рауагъдонтӕн ӕмӕ йын уыдон дӕр рауадысты тынг цымыдисон.

Леся у уӕздан, ӕгъдауджын, зӕрдӕхӕлар чызг. Йӕ дӕсныйады фæдыл дзургӕйӕ, уый афтӕ бӕстон ӕмӕ арӕхстджынӕй дзырдта, ӕмӕ алкӕмӕ дӕр цымыдис сӕвзӕрын кодтаид  дизайнерон хъуыддаг. Леся куыд зӕгъы, афтӕмӕй, йӕ бахуыйгӕ дарӕсмӕ бирӕ чидӕртӕ цымыдис кӕны ӕмӕ йын ис йӕхи клиенттӕ дӕр. «Тынг ӕхсызгон мын вӕййы, мӕ дуканимӕ куы ӕрбацӕуынц, мӕ хуыд дарӕсыл куы бацин кӕнынц, ӕмӕ фӕзӕгъын мӕхицӕн, мӕ куыст дзӕгъӕлы кӕй нӕу», – зæгъы ӕвзонг дизайнер.

Кӕд Лесяйыл нырма 25 азы йедтӕмӕ нӕ цӕуы, уӕддӕр ӕм ис бирӕ рӕсугъд хъуыдытӕ ӕмӕ фӕндтӕ. Уыдонӕй нын раргом кодта сӕйрагдæры, тынг ӕй фӕнды алыхуызон хуыд дарӕсы коллекцитӕ бацӕттӕ кӕнын, кӕцытӕн модӕуарзджытӕ ӕмӕ дæсны дизайнертӕ скӕндзысты ӕмбӕлон аргъ.

Æууæндæн ис, Леся ӕмӕ уый хуызӕн дизайнерты фӕрцы, ирон адӕммӕ кӕй ӕрыздӕхдзӕн, ирон адӕмы зондахаст ӕмӕ удыхъӕд ӕвдисӕг ирон национ дарӕс.

Нæ зæрдæ йын зæгъы – цыдӕриддӕр æм бӕллицтӕ ис, уыдон ын сӕххӕст уӕнт, схизӕд дизайнеры дӕсныйады иууыл стырдӕр бӕрзӕндтӕм ӕмӕ йӕ рымысгӕ дарӕсы руаджы Ирыстонæн ном кӕнӕд дунейы зындгонд дизайнерты ӕхсӕн.

Къæбысты Заринæ