Дард хъæуты æввахс проблемæтæ

  Ныртæккæ æппæт дунейы адæймагадæн тæссагдзинад цы ног фæзынгæ вирус хæссы – коронавирус – уый ныхмæ тох цæуы иумиагæй. Фæстаг рæстæджыты информацион фæрæзты минæвæрттæ куыд хъусын кæнынц, афтæмæй Гуырдзыстоны дæр рабæрæг ис ацы вирусæй рынчын адæймæгтæ. Уый бафидар кодта Гуырдзыстоны Æнæниздзинад хъахъхъæнынад, фæллой æмæ социалон хъуыддæты фæдыл министр. 

Ацы тæссаг вирусæй нæ бæстæйы æмбæстæгты бахизыны нысанæн Республикæйы Æдасдзинады советы рабадты рæстæджы уынаффæ хаст æрцыд, цæмæй Гуырдзыстон æмæ Хуссар Ирыстоны æхсæн уадзæн пункттæ рæстæгмæ æхгæд æрцæуой. Ацы ахсджиаг хъуыддаг арæнгæрон хъæуты цæрджытæн лæмбынæг бамбарын кæныны нысанæн Дзауы районы Синагур, Дзалабет, Теделет æмæ Карзманы хъæутæм кусæгон балцы ацыдысты нæ республикæйы Æнæниздзинад хъахъхъæныны,  Ахуырады министрадты æмæ Президенты Администрацийы минæвæрттæ. Ацы вирус цы тæссагдзинад хæссы адæймагадæн, уый районы хъæуты цæрджытæн лæмбынæгдæр бамбарын кæныны нысанæн мадзалы хайад райстой Дзауы районы Администрацийы сæргълæууæг Джиоты Андрей æмæ районы хайадты сæргълæуджытæ.

Синагур, Дзалабет æмæ Теделеты хъæуты цæрджытимæ фембæлды рæстæджы районы сæргълæууæг Джиоты Андрей радзырдта, вирусы ныхмæ тох кæныны фыццаг кæй у карантин. Хъæуы цæрджытæй иуæй иутæ Синагур-Карзманы уадзæн пунктыл кæй хизынц, уымæ гæсгæ тæссаг у, ацы вирус нæ территоримæ æрбаирвæзынæй. Æмæ уыцы хъуыддаг ма æруадзын баст у нæхиуыл.

«Æмбарæм æй, Гуырдзыстоны алкæмæндæр   ис хиуæттæ: кæмæн – ныййарджытæ, кæмæн – кæстæртæ, кæмæн – мадызæнæгтæ. Æмæ уын уæ уавæр æмбарæм, фæлæ æндæр гæнæн нæ уыд, æмæ фæндон хаст æрцыд, цæмæй баконд æрцæуа карантин. Нæ республикæмæ Гуырдзыстонæй æрбацæуын кæй фæнды, уымæн арæныл æрбахизыны фадат уыдзæн Ленингоры районы уадзæн пунктыл. Гуырдзыстонæй чи æрбацæуа, уыдон 14 боны уыдзысты дохтырты хъусдарды бын, цалынмæ сбæлвырд уа, рынчын кæй не сты, уый, уæдмæ», – банысан кодта Андрей.

Бынаты куыд рабæрæг, афтæмæй бон раздæр профилактикон мадзæлттæ хъæуты цæрджытæн ауагътой уæрæсейаг арæнгæрон управленийы службæгæнджытæ. Уыдон дæр цæрджытæн æмбарын кодтой, дунейы фæзынгæ вирусы ныхмæ тох кæй цæуы, æмæ дзы хи бахизын кæй хъæуы.

Районы сæргълæууæг ноджыдæр æрсидт хъæуты цæрджытæм, цæмæй æмбаргæ ахаст равдисой ацы сæвзæргæ уавæры фæдыл.

Хъæуты цæрджытæ куыд дзырдтой, уымæ гæсгæ разы сты, Хицауад цы раст уынаффæ райста, уымæй, уымæн æмæ ацы мæлæтхæссæг низæй хи бахизын хъæуы. Фембæлды рæстæджы ма цæрджытæ рæгъмæ хастой æндæр проблемон фарстатæ. Ацы хъæуы цæрджыты, уæл-дайдæр, æвæгæсæг чи у, уыдон проблемæтæ æвæстиатæй бæстон кæны хъæуы администрацийы сæргълæууæг Гæджиты Олег. Администрацийы сæргълæууæгæн ма хæс æрцыд, кæд хъæуы цæрджытæй исчи карантины рæстæджы фæтыхса хæлцадон продукттæ кæнæ æндæр æнæмæнгхъæуæг фæрæзтæй, уæд хъусын кæна Дзауы районы администрацимæ. Æвæстиатæй ист цæудзæн æмбæлон мадзæлттæ.

Цæрджытæ цымыдис кодтой, ацы низы ныхмæ хи куыд бахизын хъæуы æмæ Æнæниздзинад хъахъхъæныны министрад куыд цæттæ у йæ ныхмæ тох кæнынмæ. Уый фæдыл Æнæниздзинад хъахъхъæныны министры хæдивæг Плиты Агуындæ афтæ радзырдта, зæгъгæ, ифтонг сты æнæмæнгхъæуæг препараттæй.

«Нæ фæтыхсдзæн Синагуры амбулатори дæр, уымæн æмæ дзы ис æнæмæнгхъæуæг медицинон препараттæ, фæлæ кæд бахъæуа æндæр препараттæ, уæд амбулаторийы сæргълæууæг Гæбæраты Тамарæ сараздзæн æмбæлон гæх-хæт æмæ уæ министрад æвæстиатæй сифтонг кæндзæн хъæуæг препараттæй. Уымæй дарддæр ма кæд хъæуты ис рынчын æмбæстæгтæ, уæд цæттæ стæм уыдон горæтмæ рынчындонмæ аласынмæ», – загъта Плиты Агуындæ.

Æнæниздзинад хъахъхъæныны министрады минæвар ма куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ ацы тæссаг вирусы ныхмæ нырма конкретон хос нæй, фæлæ æндæр вирусон низты ныхмæ цы мадзæлттæ ист цæуы, уыдон хъуамæ мах дæр æххæст кæнæм, ома къухтæ арæх æхсæм, медицинон маскæтæ дарæм æмæ афтæ дарддæр.

Карзманы хъæуы медицинон хо, арæн æхгæд кæй æрцыд, уымæ гæсгæ баззад Гуырдзыстоны территорийыл. Уымæ гæсгæ Гæбæраты Тамарæйæн бахæс кодтой, цæмæй бæрæг кæна Карзманы цæрджыты æнæниздзинад, æмæ дзы кæд рынчынтæ уа, уæд æвæстиатæй хъусын кæна горæты медицинон уагдæттæм.

Синагуры хъæууон амбулаторийы уавæртæ æмæ фадæттæ бабæрæг кодта министры хæдивæг Плиты Агуындæ. Амбулатори дзуапп дæтты йæ æмвæзады домæнтæн, цæттæ у рынчынæн фыццаг æнæмæнгхъæуæг æххуыс ба-кæнынмæ.

«Медицинон препараттæй нæ ифтонг кæны республикæйы Æнæниздзинад хъахъхъæныны министрад. Абоны бон нæ амбулаторийы ис зæрдæйы рынчынтæн хъæуæг препараттæ, антибиотиктæ, вирусы ныхмæ æмæ дезинфекци кæныны тыххæй фæрæзтæ. Банысан кæнын мæ фæнды уый, æмæ медицинон препаратты хъуагдзинад не ‘ййафæм. Уымæ гæсгæ нæ бон у, æмæ бынаты медицинон æххуыс бакæнæм рынчынæн, фæлæ кæд рынчыны бахъæуы фылдæр медицинон æххуыс, уæд æй аласæм горæтмæ», – дзырдта амбулаторийы сæргълæууæг Гæбæраты Тамарæ.

 Синагуры хъæууон амбулатори рагæй æййæфта кардиографы хъуагдзинад. Ацы медицинон ифтонггарзы хъуагдзинадæй цæрджыты хъуыд æндæр рынчындæттæм цæуыны сæр. Уыцы проблемæ æрбæстон кæныны нысанæн Дзауы районы администрацийы фæрæзтæй Синагур æмæ Карзманы амбулаторитæн лæвар æрцыд электрокардиограф.

Карзманы цæрджытæ дæр тыхсынц

Синагурæй Карзманмæ фæндаджы дæрддзæг у фондз киломерты бæрц. Фæлæ дзы бæрæг уыд иу зымæгæй уалдзæгмæ кæй бафтыдыстæм. Хæххон митвæндагæй ахызтыстæм сыгъдæг фæндагмæ, фæсвæндæгты сæ сæртæ сдардтой уалдзæджы фæдисонтæ – малусæгтæ, кæцытæ æхцондзинад хæссынц фæндаггонтæн.

Иумиагæй сисгæйæ, Карзманы хъæуы цæры æрмæстдæр гуырдзиæгтæ, уыдон фыццаг æнæмæнгхъæуæг продукттæ амал кæнынц Гуырдзыстоны территорийыл. Электроэнерги дæр исынц уырдыгæй, уымæй дæр æнæаргъæй. Ацы хъæуы цæрджытæн дæр лæмбынæг бамбарын кодтой, уадзæн пункт æхгæд кæй æрцыд, уый аххосаг.

Дзауы районы администрацийы сæргълæууæг куыд банысан кодта, уымæ гæсгæ къуыри иу хатт ацы хъæумæ цæудзæн автобус, цæмæй цæрджытæн фадат уа горæтмæ æрцæуынæн æмæ æнæмæнгхъæуæг фæрæзтæ амал кæнынæн. 

Хъæуы цæрджытæн, арæныл уадзæн пункт æхгæд кæй æрцыд, уый тынг æхсызгон нæу, уымæн æмæ уыдон сæ æркæнгæ продукци дæр реализаци кæнынц Гуырдзыстоны æмæ продукттæ дæр æлхæнынц уым.

Цæрджытæ цы проблемон фарстатæ рахастой рæгъмæ, уыдон æхсæн уыд, пенситæ Гуырдзыстоны территорийыл кæй исынц, сæ сывæллæттæ дæр уыцы территорийыл кæй цæуынц скъоламæ æмæ кæй баззадысты Хуссар Ирыстоны территорийыл. Ахуырады министр Гасситы Натали фæндон бахаста, цæмæй сæхи фæндонмæ гæсгæ, рæстæгмæ цæуой Синагуры скъоламæ. Уыдон сты дыууæ 10-æм къласы ахуыргæнинаджы.

Ныртæккæ районы хъæуты нæй уадиссаг проблемæтæ

Синагур-Карзманы хъæууон администрацийы сæргълæууæг Гæджиты Олег нын куыд радзырдта, уымæ гæсгæ зымæгон рæстæджы фæндæгты уавæрмæ стыр хъусдард здахы  республикæйы Паддзахадон унитарон куыстуат «Дорэкспострой». Уымæн æмæ ацы хæххон хъæуы зымæг ныууары бирæ мит, кæцыйæн æвдисæн уыдыстæм мах дæр æмæ фæндæгты æдзух хъæуы сыгъдæг кæнын стыр митуарды фæстиуæгæн.

Ацы хъæуты, иумиагæй сисгæйæ, ис 104 хæдзары æмæ 450 цæрæджы бæрц. Хъæуты цæрджыты фылдæр хай сты хистæр кары адæм, кæцытæ кæнынц фосдарды куыст. Хъæуты цы æвæгæсæг цæрджытæ ис, уыдонæн æххуыс цæуы хæлцадон æмæ æндæр æнæмæнгхъæуæг фæрæзтæй.

Гæджиты Олег ма банысан кодта иу проблемæ – Синагуры скъолайы ахуыргæнджытæй бирæтæ Гуырдзыстонæй кæй цæуынц, æмæ уый кæй бандавдзæн ахуыры процессыл.

Республикæйы Æнæниздзинад хъахъхъæныны, Ахуырады министрады æмæ районы администрацийы минæвæрттæ бакодтой хорз æмбарынгæнæн куыст, уыцы бынаты уадзæн пункт æхгæд кæй æрцыд, уый тыххæй æмæ йæм цæрджытæ дæр æмбæргæ ахаст хъуамæ равдисой, уымæн æмæ уыцы мадзæлттæ здæхт сты æмткæй нæ республикæйы цæрджыты тæссаг вирусæй бахизыны нысанæн.

 КЪÆБУЛТЫ Маринæ,

ТАНДЕЛАТЫ Виленæ