Цæгат Ирыстоны

ÆВЗÆРСТЫТÆМ  –  ЦÆТТÆЙÆ

8 сентябрмæ, Хъæлæс кæныны иумæйаг бонмæ, цæттæ кæныны мадзæлттæ райдыдтой суанг уалдзæгæй. Дзæуджыхъæуы Минæвæртты æмбырдмæ æвзæрстыты архайдзысты фараст политикон партийы: “Единая Россия”, “ЛДПР”, “Коммунистическая партия”, “Родина”, “Патриоты России”, “Партия ветеранов”, “Яблоко”, “Справедливая Россия” æмæ “Альянс зеленых”. 32 бынатыл тох кæндзысты 90 кандидаты, уыдонæй 16 – политикон партитæй, 16 та иумандатон зылдтæй.

Ныридæгæн арæзт цæуынц æвзæрстытæм цæттæ кæныны æппæт мадзæлттæ: æвзарæн фадгуыты æвæрд цæуынц видеоцæстдарды техникæ,  барадхъæхъхъæнæг органты зонгæ кæнынц, цы хæстæ сыл æвæрд уыдзæн, уыдонимæ, цæттæ цæуынц бюллетентæ… Уыцы бон ма Цæгат Ирыстоны цæрджытæ хъæлæс кæндзысты Дыгуры, Æрæфы æмæ Мæздæджы районты сæргълæуджытæ æвзарыны дæр.

 Фæлæ æвзæрстытæм цæттæ кæныны ис згъуыдтæ дæр, зæгъæн ис, политикон тох. “Коммунистон парти” æмæ “Уæрæсейы Федерацийы Коммунистон парти” сты дыууæ ныхмæлæууæг парти. “Коммунистон парти” – йы уæнгтæ куыд зæгъынц, афтæмæй иннæ партийы уставы ссардтой закъон халыны цаутæ æмæ сыл балæвæрдтой тæрхондонмæ. Тæрхондон “Уæрæсейы Федерацийы Коммунистон партийы” банымадта аххосджыныл æмæ сæ æвзæрстытæй систой. Уый равзæрын кодта политикон ныхмæлæуддзинад. Æвзæрстытæй ист парти бахъаст кодта республикæйы Сæйраг тæрхондонмæ æмæ æнхъæлмæ кæсынц сæ уынаффæмæ.

 Партийы цæгатирыстойнаг хайады разамонæг Елена Князева куыд зæгъы, афтæмæй уый у политикон заказ. Хъуыддаг фæхæццæ Уæрæсейы коммунистты лидер Геннадий Зюгановмæ дæр æмæ уый карзæй бафæдзæхста партийы æвзæрстытæм бахæссыны тыххæй.

 Советон дуджы сырæзтæй абоны онг æнæхъæн Уæрæсейы уæвынад кæны “Уæрæсейы Федерацийы Коммунистон парти”. Хорз у æви æвзæр, исты аразы æви нæ, уæддæр нæм ис ахæм парти. Цымæ ма нæ чысыл республикæйы цæмæн хъуыд дыккаг ахæм парти? Нæ хæццæ дуджы “зæронд” партийы бон ницыуал саразын у æмæ ма дыккаг адæмы уæлвæндаг фæкæндзæн? Æппæт адæттæ та хуыйнынц конкуренци æмæ расайынц политикон æмæ æхсæнадон быцæутæ. Иу идеятыл чи тох кæны, уыдон кæд кæрæдзи нæ уарзынц, кæрæдзийæн не ‘ххуыс кæнынц, иумæ адæмы фидæныл нæ архайынц, уæд сыл чи хъуамæ баууæнда? Ахæм æнæраст     хъуыддæгтæ та æгад кæнынц партиты æмæ кандидатты, уымæ гæсгæ æвзарджыты нымæц къаддæргæнгæ цæ-уы…

СÆЙРАГ  –  СЫВÆЛЛÆТТЫ   ÆДАСДЗИНАД

“Иунæг ахуыргæнæн уагдон дæр 1 сентябры æдзæттæйæ йæ дуæрттæ нæ бакæндзæн!” – фехъусын кодта республикæйы Сæргълæууæг Битарты Вячеслав. Æмæ архайынц æмбæлон  органтæ. Дыууæ мæймæ сбæрæг кодтой 126 скъола æмæ рæвдауæндоны, уыдоны аиппытæ раиртæстой 811, иуварсгонд уал дзы æрцыд 200 бæрц.

Профилактикон мадзæлттæм    хауынц, зынгсирвæзтæй бахъахъхъæныны тыххæй бæстыхай куыд ифтонг у, электрохызæгтæ, донуадзæн хæтæлтæ, сигнализаци куыд кусынц, бахъуаджы заман терроризмы ныхмæ цæмæй цæттæ сты æмæ афтæ дарддæр.

 Уыцы профилактикон мадзæлттæн бюджетæй рахицæн кодтой 92 милуан сомы. Специалисттæ куыд нымайынц, афтæмæй уал уыдон фаг сты æдасдзинады сæйраг мадзæлттæ саразынæн.

“Алчи дæр æй зоны, ахуыргæнæн уагдæтты цас трагедитæ æрцæуы, уый. Уый та вæййы, æдасдзинады мадзæлттæм рæстæгыл йæ хъус кæй ничи æрдары æмæ сæ кæй нæ аиуварс кæнынц, уый аххосæй. Стæй фыдбылыз куы æрцæуы, уæд сызмæлынц. Иунæг ахуыргæнæндон дæр не скусдзæн, цалынмæ йæ бæстон не сбæрæг кæной, уæдмæ. Йе ‘дасдзинады уавæр нывыл кæмæн уа, уыдонæн лæвæрд цæудзæн сæрмагонд документ, куыд ахуыргæнæн уагдон цæттæ у сывæллæтты райсынмæ. Æрмæстдæр ахæм документимæ ис куыст райдайæн. Мах сывæллæтты æдасдзинады тыххæй хъуамæ саразæм æппæт дæр. Уый у нæ сæйраг хæс”, – загъта Хицауады Сæрдар Тускъаты Таймураз.

ШОФЫРТÆН   ЗОНЫНÆН

Фæндаггон фыдбылызтæ тынг арæх кæй сты, уый тыххæй барадхъахъ-хъæнæг органтæ аразынц æппæт дæр уавæр фæхуыздæр кæнынæн. Ныр та республикæйы 8 – 15 августмæ кусы профилактикон рейд “Безопасный перекресток”. Фыццаг дыууæ боны уал автоинспекцийы кусджытæ цæугæ лабараториимæ лæууыдысты уынгтыл, урæдтой машинæты æмæ шофырты бæрæг кодтой нозт æмæ нар-котикты æндæвдадæй. Йæхи аххос-джын чи æнкъардта, уыцы шофыртæй бирæтæ сæ машинæтæ уым ныууагътой æмæ фæлыгъдысты, бирæтæ иваргонд æрцыдысты, кæмæн та йæ бартæ байстой.

 Автоинспекцийы кусджытæ ныр та æндæр профилактикон мадзæлттæм рахызтысты. Уынгты кæй бауромынц, уыдон ивар нæ кæнынц, фæлæ сæм фарстытæ раттынц фæлварæны (тест) хуызы. Зæгъæм, цалдæр фæндаг кæм баиу вæййынц (перекресток), уым стыр змæлд куы уа, уæд дзы куыд хъæуы ахизын, æрлæууæнты, светофорты бауромыны фæтк куыд растдæр у æмæ афтæ дарддæр. Шофыртæм цы карточкæтæ радтынц, уыдоны нывтæм гæсгæ хъуамæ машинæйы хицау бацамона, тыхст уавæрæй куыд рахизын хъæуы, уый.

Ацы фарстытæн бæлвырд дзуаппытæ чи радты, уыдонæн автоинспекцийы кусджытæ радтынц зæрдылдарæн лæвæрттæ. Ахæм фæлва-рæнæй шофыртæ райсынц канд зонындзинæдтæ нæ, фæлæ ма зæрдæрухс æнкъарæнтæ дæр.  

Нæ  уацх.