Куыд зонæм, афтæмæй Цхинвалы районы Ирыхъæуы арæзт æрцыд брæттæ калæн полигон. Уый арæзт цыд Инвестицион программæйы фæлгæтты. Йæ арæзтадæн хицæн æрцыд 165 милуан сомы. Проект куыд амоны, афтæмæй полигон арæзт цыд дыууæ этапæй. 2019 азы цардуагон хъæбæр æвзарæнты полигонæн хъуамæ сыгъдæг æрцыдаид йæ территори. Къахт æрцыд йæ фæзуат 2,5 гектар кæмæн у, ахæм котлован. Полигоны территорийыл æвæрд æрцыд модулон вагонтæ, фидæны объекты чи кусдзæн, уыдонæн. Уагъд æм æрцыд электроэнергийы сæрмагонд хахх, санитарон-хъахъхъæнæн зонæйы нормæтæ арæзт æрцыдысты, сæмбонд кодтой æмткæй объекты территори дæр. Дыккаг этапы та – котлован æмбæрзт цыд сæрмагонд мембранæйæ, цæмæй ма уадза броны хъæстæ, марг дон, зæххы мæрмæ æмæ æдас уа æрдзæн. Полигоны фарсмæ ныртæккæ цы прессгæнæн сæрмагонд мини завод арæзт цæуы, уый та у, брон утилизаци кæм цæудзæн, ахæм хахх. Арæзтад æмæ архитектурæйы министр Зæгъойты Эдуард куыд зæгъы, афтæмæй ныртæккæ ангары арæзтад фæуд кæны. «Куыстытæ фæуынхъус сты, уымæн æмæ цы æфсæн конструкцийæ арæзт цæуы, уыдон æрластам цæттæйæ. Хъæбæр æвзарæнтæ æлхъывд кæм цæудзысты, уый бацахста 1500 квадратон метры. Ам æвæрд æрцæудзæн сæрмагонд дыууæуæладзыгон хахх, фыццаг уæладзыджы æлхъывд цæудзысты ахæм ставд брæттæ, куыд зæронд уазалгæнæнтæ, телевизортæ, хæдзарон ставд хъæдын дзаумæттæ, арæзтадон æфсæйнæгтæ æмæ фæйнæджытæ. Уый фæстæ утилизацигонд брæттæ сæрмагонд линийыл æрвыст цæудзысты дыккаг уæладзыгмæ, цыран æлхъывд цæудзысты æмæ прессгондæй уагъд цæудзысты брикеттæм. Брикетты æнгомдзинад сэко-номи кæндзæн бынат котлованы минималонæй æмæ атмосферæ дæр нæ чъизи кæндзæн. Ныртæккæ Уæрæсейы Федерацийы цы броны полигонтæ рæзы, уыдонæн сæ 80 процент сты ахæмтæ», – зæгъы Зæгъойты Эдуард.

Уый ма куыд зæгъы, афтæмæй проекты специалисттæ куыд амонынц, афтæмæй полигон аскъуыддзаг кæндзæнис нæ горæт æмæ æввахсдæр районты броны проблемæ 25 азмæ. Фæлæ, дам, полигоны цы пресгæнæн хахх арæзт æрцæуа, уый фæрцы полигон нæ байдзаг уыдзæн 30 азмæ дæр. Арæзтады министр зæгъы, зæгъгæ, полигон æххæстбæрцæй скусдзæнис 2021 азы райдианы. Цардуагон хъæбæр æвзарæнты полигоны территорийыл фæстæдæр арæзт æрцæудзæн ноджыдæр иу котлован. Ацы арæзтад кæронмæ куы бахæццæ уа, уæд лæвæрд æрцæудзæн горæты администрацимæ æмæ йын дарддæр дзуапп дæтдзысты уыдон. Куыд зонæм, афтæмæй броны полигоны фарста ныр цалдæр азы актуалон у нæ республикæйы. Ныртæккæ брон калд кæм цæуы, уый дзуапп нæ дæтты санитарон нормæтæн. Йæ саразын уыд дуджы домæн æмæ зианхæссæг у канд экологийæн нæ, фæлæ ма йæм æввахс цы цæрæн пункт ис, уый цæрджытæн. Ивгъуыд аз стыр зиан æрхаста республикæйы бюджетæн дæр. Уалдзæджы куы ссыгъд, уæд йæ æнуд тæфæй цалдæр боны горæты адæм хуыдыг кодтой. Ныр арæзт цы броны полигон æрцыд, уым хъахъхъæд æрцыдысты æппæт нормæтæ дæр. Гидрогеологийы специалисттæ куыд зæгъынц, афтæмæй уæлдæфы котлованæй уæлдæфмæ цы  сымаг цæудзæнис, уый  нæ хиздзæн нормæтæй. Хъахъхъæд æрцыд, цæрæн пунктæй полигонмæ цы 5 километр нейтралон зонæ хъуамæ уа, уый дæр. Æввахсдæр хъæутæ Дменис, Сатихъар æмæ Хелцу-айы цæрджыты тынг тыхсын кодта полигоны арæз-тад, фæлæ семæ уагъд æрцыд æмбарынгæнæн беседæтæ.

Ног технологитæм гæсгæ арæзт брондон æппындæр ницы хъыгдардзæн ацы хъæуты цæрджыты. Дымгæбон целлофан æмæ гæххæтты муртæ нæ хæсдзæн уæлдæфы. Уымæй дарддæр ма проектмæ гæсгæ полигоны алфæмблай сагъд æрцæудзæнис цалдæр рæгъы алыгъуызон бæлæстæ.

Уазæгты Марфа

Comments are closed, but trackbacks and pingbacks are open.